PL EN DE
Rząd przyjął projekt ustawy o gwarancjach finansowych dla NABE

Rada Ministrów przyjęła projekt ustawy o zasadach udzielania przez Skarb Państwa gwarancji za zobowiązania Narodowej Agencji Bezpieczeństwa Energetycznego, przedłożony przez ministra aktywów państwowych

Skarb Państwa będzie mógł udzielać gwarancji dla Narodowej Agencji Bezpieczeństwa Energetycznego (NABE). Dzięki utworzeniu Agencji możliwa będzie transformacja polskiej elektroenergetyki. NABE będzie zarazem gwarantem bezpieczeństwa energetycznego kraju.

Nowe rozwiązania będą konieczne dla utworzenia NABE. Udzielenie gwarancji przez Skarb Państwa pozwoli Agencji pozyskać na rynku finansowym środki niezbędne do dalszej działalności. Nabycie przez Skarb Państwa elektrowni węglowych odciąży ich obecnych właścicieli i umożliwi im pozyskanie kapitału na inwestycje zero- i niskoemisyjne. Polacy zyskają dzięki działaniu NABE wzmocnienie bezpieczeństwa energetycznego i przyspieszenie transformacji elektroenergetyki, a przez to czystsze powietrze.


Najważniejsze rozwiązania

  • Utworzenie NABE odbędzie się w dwóch etapach.
    • W pierwszym, Skarb Państwa nabędzie od spółek z udziałem Skarbu Państwa, tj. PGE Polska Grupa Energetyczna, ENEA, TAURON Polska Energia oraz ENERGA, ich spółki zależne zajmujące się wytwarzaniem energii elektrycznej w konwencjonalnych elektrowniach węglowych, tj. PGE Górnictwo i Energetyka Konwencjonalna, Tauron Wytwarzanie, Enea Wytwarzanie, Enea Elektrownia Połaniec oraz Energa Elektrownie Ostrołęka.
    • Następnie spółki zostaną skonsolidowane w ramach PGE Górnictwo i Energetyka Konwencjonalna (GiEK). Nastąpi to poprzez wniesienie przez Skarb Państwa akcji lub udziałów tych spółek na podwyższenie kapitału zakładowego PGE Górnictwo i Energetyka Konwencjonalna. GiEK będzie następnie funkcjonować, jako NABE.
  • Gwarancjami Skarbu Państwa objęte ma zostać 70 proc. zobowiązań finansowych NABE, w skład których nie wejdą odsetki i inne koszty – gwarancja będzie dotyczyć jedynie kapitału.
  • Zagwarantowane zostaną trzy rodzaje instrumentów finansowych dla NABE:
    • kredyt odnawialny,
    • długoterminowe pożyczki;
    • limity przed rozliczeniowe na zakup uprawnień do emisji CO2 i waluty potrzebnej do ich rozliczenia.
  • Termin ochrony gwarancyjnej wyniesie 8 lat od utworzenia NABE.


Nowe rozwiązania mają wejść w życie z dniem następującym po ogłoszeniu w Dzienniku Ustaw.

Krok po kroku – jak przebiega budowa morskiej farmy wiatrowej

Budowa morskiej farmy wiatrowej to skomplikowany proces, wymagający wieloletnich przygotowań. Ten skomplikowany proces wymaga wieloletnich przygotowań. Składa się na niego nie tylko instalacja turbin wiatrowych na morzu. To również lądowe i morskie stacje elektroenergetyczne oraz kable łączące wszystkie elementy

 

Zanim na morzu staną pierwsze "wiatraki", konieczne jest przeprowadzenie szeregu badań pozwalających na rozpoznanie budowy geologicznej terenu i podłoża, na którym zbudowane zostaną fundamenty, wieże i turbiny wiatrowe, morskie stacje transformatorowe, wewnętrzne kable łączące poszczególne turbiny oraz kable eksportowe. Niezbędne są też badania wietrzności w miejscu przyszłych farm wiatrowych i to przynajmniej przez cały rok, tak aby uchwycić warunki pogodowe w każdej porze roku.

Zazwyczaj proces budowy rozpoczyna się od przygotowania infrastruktury lądowej - stacji transformatorowej i kabli lądowych. Następnie instalowane są fundamenty i morskie stacje transformatorowe, potem układane są kable łączące wszystkie elementy, by na końcu zainstalować turbiny.

Budowa morskich farm wiatrowych jest dużym wyzwaniem logistycznym, planistycznym oraz technologicznym. Przygotowanie i proces budowy elektrowni na morzu trwają kilka lat. A najważniejszy etap odbywa się na lądzie. Wszystko musi zostać precyzyjnie przygotowane i zaplanowane zanim rozpoczną się właściwe prace na pełnym morzu. Od odpowiedniego przygotowania zależy sprawny harmonogram budowy i ostateczny koszt inwestycji - mówi Grzegorz Figacz, dyrektor Departamentu Morskich Farm Wiatrowych w PGE Baltica.

Budowę elektrowni wiatrowej rozpoczyna się od prawidłowego przygotowania podłoża, np. oczyszczenia dna, a następnie jego stabilizacji poprzez wysypanie kamienia, zarówno pod fundamenty, jak i trasę kabla. To istotny proces, którego zadaniem jest zabezpieczenie elementów morskiej farmy wiatrowej na etapie instalacji oraz ochrona w trakcie eksploatacji przed działaniem czynników zewnętrznych, powodujących chociażby wypłukiwanie dna wokół fundamentów.

Na właściwie przygotowanym podłożu może zostać zainstalowany fundament. Jedną z najczęściej stosowanych konstrukcji fundamentów w morskiej energetyce wiatrowej są monopale. Ich zaletą jest łatwość instalacji na płytkich i średnich głębokościach wody. Z portu instalacyjnego odbiera je wyspecjalizowany statek i dostarcza na odpowiednio wyznaczone miejsce na morzu. Stalowy cylinder jest wbijany w dno morskie za pomocą specjalistycznego siłownika hydraulicznego. Na zainstalowanych fundamentach montowane są także morskie stacje transformatorowe, a następnie rozkładane są kable łączące wszystkie elementy.

Końcowym etapem jest montaż turbiny. Sama turbina wiatrowa jest budowana na lądzie, gdzie wstępnie montowane są także jej wszystkie elementy składowe. Instalacja wieży, turbiny oraz elementów wirnika w lokalizacji farmy wykonywana jest z wykorzystaniem dźwigów znajdujących się na statkach instalacyjnych typu jack-up.

Budowa farmy wiatrowej wymaga wykorzystania wyspecjalizowanych statków odpowiedzialnych za budowę fundamentów turbin (Foundation Installation Vessels), mocujących turbiny (Wind Turbine Installation Vessels) oraz układających kable na dnie morza (Cable Laying Vessels).

Największa realizowana obecnie inwestycja wiatrowa w polskiej części Morza Bałtyckiego to Morska Farma Wiatrowa Baltica o łącznej powierzchni 320 km kw. Farma składa się z dwóch etapów – Baltica 2 i Baltica 3. Buduje ją PGE Polska Grupa Energetyczna we współpracy z duńską firmą Ørsted. Planowane uruchomienie etapu Baltica 2 to rok 2027. Etap Baltica 3 ma zostać oddany do użytku dwa lata później.

Z kolei po 2030 roku planowane jest uruchomienie Morskiej Elektrowni Wiatrowej Baltica 1 o mocy ok. 0,9 GW. Prąd wyprodukowany w tych farmach wiatrowych zasili ok. 5,4 mln gospodarstw domowych w Polsce.

Skarb Państwa chce kupić elektrownie węglowe TAURONA

Skarb Państwa zaproponował warunki zakupu od Grupy TAURON spółki TAURON Wytwarzanie, w skład której wchodzą elektrownie m.in. w Jaworznie, Łaziskach, Będzinie oraz spółki zależne, w tym TAURON Serwis i Bioeko Grupa TAURON. Aktywa wytwórcze oparte na węglu mają trafić do Narodowej Agencji Bezpieczeństwa Energetycznego


Proces porządkowania polskiego sektora energetycznego, za który odpowiada Ministerstwo Aktywów Państwowych, miarowo postępuje do przodu. Otrzymaliśmy propozycję zawierającą warunki zakupu naszych aktywów wytwórczych opartych na węglu. Sfinalizowanie transakcji sprzedaży elektrowni węglowych jest zgodne z naszą strategią czyli Zielonym Zwrotem TAURONA i odblokuje nasz potencjał inwestycyjny oraz pozwoli na zwiększenie dynamiki energetycznej transformacji - wyjaśnia Paweł Szczeszek, prezes Grupy TAURON.

Na wartość transakcji składają się dwa elementy: cena za akcje TAURON Wytwarzanie oraz wartość zadłużenia tej spółki w stosunku do Emitenta, które będzie podlegało spłacie. Skarb Państwa zaproponował nabycie akcji TAURON Wytwarzanie za cenę sprzedaży w kwocie 1 zł wraz ze spłatą wobec Grupy TAURON zadłużenia spółki istniejącego na dzień nabycia akcji TAURON Wytwarzanie przez Skarb Państwa. Grupa TAURON informuje, że według stanu na dzień 30 września 2022 r. zadłużenie stanowiło kwotę 6 326 mln zł (kwota ta stanowi kapitał pożyczkowy plus naliczone odsetki do dnia 30 września 2022 r.). Zadłużenie do dnia zamknięcia zostanie zmniejszone o kwotę 652 mln zł w wyniku konwersji części istniejącego długu TAURON Wytwarzanie wobec sprzedającego na kapitał własny spółki. Część zadłużenia TAURON Wytwarzanie wobec sprzedającego w kwocie 2 120 mln zł podlegać będzie spłacie przez okres ośmiu lat od dnia zamknięcia, a spłata zostanie objęta gwarancją ze strony Skarbu Państwa, która odpowiada wysokości 70 proc. długu. W pozostałej części zadłużenie TAURON Wytwarzanie wobec sprzedającego istniejące na dzień zamknięcia ma zostać spłacone przez NABE z kredytu udzielonego NABE przez banki w ramach transakcji, którego uruchomienie ma nastąpić nie później niż w terminie 90 dni od dnia zamknięcia. Pozostałe rozliczenia wewnątrzgrupowe, ze szczególnym uwzględnieniem rozliczeń dotyczących uprawnień do emisji CO2, są realizowane na bieżąco i nie będą miały wpływu na cenę sprzedaży.

Grupa TAURON zamierza przeanalizować warunki transakcji polegającej na sprzedaży Skarbowi Państwa 100 proc. akcji spółki TAURON Wytwarzanie, w skład której wchodzą oddziały: Elektrownia Nowe Jaworzno, Elektrownia Jaworzno II i III, Elektrownia Łaziska, Elektrownia Łagisza, Elektrownia Siersza, Elektrownia Stalowa Wola oraz spółki zależne, w tym TAURON Serwis i Bioeko Grupa TAURON. Wszystkie wymienione spółki mają ostatecznie trafić do powstającej Narodowej Agencji Bezpieczeństwa Energetycznego.

Zakończenie w zeszłym roku procesu sprzedaży akcji TAURON Wydobycie i finalizowana obecnie sprzedaż akcji TAURON Wytwarzanie to krok milowy w rozwoju firmy. Realizacja tej transakcji umożliwi sfinansowanie wielkich procesów inwestycyjnych związanych z rozbudową aktywów OZE oraz intensyfikację rozwoju sieci elektroenergetycznych. Cały proces odbywa się z poszanowaniem praw pracowniczych - wyjaśnia Paweł Szczeszek.

Realizowana od czerwca 2022 roku Strategia Grupy TAURON pod hasłem „Zielony Zwrot TAURONA. Energia na okrągło” zakłada sześciokrotne zwiększenie mocy zainstalowanej w odnawialnych źródłach energii oraz ograniczenie emisyjności o prawie 80 proc. Priorytetem Strategii Grupy TAURON jest również umocnienie pozycji lidera w zakresie dystrybucji energii oraz rozwój technologii umożliwiających zarządzanie rozproszonymi źródłami energii.

Grupa TAURON zajmuje się wytwarzaniem, dystrybucją i sprzedażą energii i ciepła. Grupa TAURON obejmuje swoim działaniem 18 proc. powierzchni kraju i jest jednym z największych podmiotów gospodarczych w Polsce, w tym największym dystrybutorem, drugim sprzedawcą i trzecim wytwórcą energii elektrycznej. W skład Grupy TAURON wchodzą m.in. TAURON Dystrybucja, TAURON Sprzedaż, TAURON Ekoenergia oraz TAURON Ciepło.

Enea otrzymała propozycję warunków transakcji nabycia przez Skarb Państwa węglowych aktywów wytwórczych

Skierowana do Enea S.A. propozycja warunków transakcji obejmuje nabycie wszystkich akcji Enea Elektrownia Połaniec S.A. oraz wszystkich udziałów w Enea Wytwarzanie sp. z o.o. przez Skarb Państwa wraz z podmiotami zależnymi. W spółkach tych ulokowane są wszystkie węglowe bloki energetyczne należące do Grupy Enea. Przeniesienie ich do Narodowej Agencji Bezpieczeństwa Energetycznego (NABE) zwiększy możliwości pozyskania finansowania zielonej transformacji Enei i realizacji ambitnych planów inwestycyjnych w OZE


Otrzymanie propozycji warunków transakcji jest bardzo ważnym krokiem na drodze do wydzielenia z Grupy Enea węglowych aktywów wytwórczych. Odejście od wytwarzania energii elektrycznej z węgla to jedno z założeń naszej Strategii Rozwoju, dzięki któremu Enea będzie mogła wprowadzić w życie plan dynamicznego rozwoju odnawialnych i zeroemisyjnych źródeł energii, dbając jednocześnie o bezpieczeństwo energetyczne Polski. Strategiczna koncepcja utworzenia NABE jest kluczowa dla powodzenia procesu transformacji sektora elektroenergetycznego – to dziejowy moment dla Polskiej energetyki – powiedział Paweł Majewski, prezes zarządu Enea S.A.

Zgodnie z dokumentem cena sprzedaży udziałów Enea Wytwarzanie wynosi 2 479 000 000 zł, a akcji Enea Elektrownia Połaniec: 632 000 000 zł w oparciu o wartość przedsiębiorstw (Enterprise Value) ustaloną według mechanizmu locked-box na dzień 30 września 2022 r. skorygowaną o wartość długu netto. Dokument zawiera również propozycję kluczowych warunków ekonomiczno-prawnych przeprowadzenia transakcji, w tym propozycję kluczowych postanowień przedwstępnej umowy sprzedaży oraz przyrzeczonej umowy sprzedaży, a także proponowany mechanizm rozliczenia długu wewnątrzgrupowego spółek zależnych wobec Enea S.A.

Szczegółowe informacje dotyczące dokumentu zawarte są w Raporcie Bieżącym 30/2023.

Enea niezwłocznie po wpłynięciu dokumentu, który ma charakter niewiążący i nie stanowi oferty ani zobowiązania do zawarcia jakiejkolwiek umowy, rozpoczęła jego analizę. Ewentualna akceptacja propozycji zawartych w dokumencie będzie uzależniona od pozyskania wszystkich wymaganych zgód korporacyjnych. Propozycja warunków transakcji będzie przedmiotem dalszych negocjacji, których celem będzie ostateczne uzgodnienie i podpisanie dokumentu podsumowującego warunki transakcji. Dokument zostanie podpisany tylko w przypadku zakończenia negocjacji Skarbu Państwa ze wszystkimi spółkami, tj.: Enea S.A., TAURON Polska Energia S.A., PGE Polska Grupa Energetyczna S.A., Energa S.A.

Po stronie Enei zrobimy wszystko, żeby analiza otrzymanych propozycji warunków transakcji przebiegała jak najszybciej, a sam proces tworzenia Narodowej Agencji Bezpieczeństwa Energetycznego został sfinalizowany sprawnie i mógł rozpocząć się etap bezprecedensowego rozwoju sektora energii, gotowego do wyzwań przyszłości – podkreślił prezes Majewski.

Złożenie przez Skarb Państwa, reprezentowany przeze Ministra Aktywów Państwowych, propozycji niewiążącego dokumentu podsumowującego warunki transakcji nabycia przez Skarb Państwa wszystkich udziałów w Enea Wytwarzanie i wszystkich akcji w Enea Elektrownia Połaniec jest następstwem procesu rozpoczętego porozumieniem dotyczącym współpracy w zakresie wydzielenia aktywów węglowych i ich integracji w ramach Narodowej Agencji Bezpieczeństwa Energetycznego (NABE). Proces wpisuje się w transformację Enei w kierunku koncernu opartego o odnawialne i zeroemisyjne źródła energii.

Kluczowy krok w stronę NABE. Rząd zaproponował warunki przejęcia aktywów węglowych czterech największych spółek energetycznych

PGE, Enea, Tauron i Energa otrzymały od Skarbu Państwa, reprezentowanego przez Ministra Aktywów Państwowych, propozycję niewiążącego dokumentu podsumowującego warunki transakcji przejęcia aktywów węglowych celem utworzenia Narodowej Agencji Bezpieczeństwa Energetycznego (NABE) - poinformowały spółki w komunikatach


Jak podano, dokument w szczególności zawiera propozycję ceny nabycia akcji spółek zależnych, kluczowe warunki ekonomiczno-prawne przeprowadzenia transakcji, w tym kluczowe postanowienia przedwstępnej umowy sprzedaży oraz przyrzeczonej umowy sprzedaży, a także proponowany mechanizm rozliczenia długu wewnątrzgrupowego.

PGE

Zgodnie z propozycją kwota ceny sprzedaży 100 proc. akcji PGE GiEK (Equity Value) wynosi 849 mln zł w oparciu o wartość przedsiębiorstwa ustaloną na dzień 30 września 2022 r. (rozliczenie według mechanizmu locked-box) skorygowaną o wartość długu netto.

Dokument przewiduje, że zadłużenie PGE GiEK wobec PGE w kwocie 5,4 mld zł podlegać będzie spłacie przez okres 8 lat od momentu zawarcia transakcji, a spłata 70 proc. długu zostanie objęta gwarancją ze strony Skarbu Państwa. Ewentualne pozostałe zadłużenie istniejące na dzień nabycia przez Skarb Państwa akcji PGE GiEK (o ile wystąpi) zostanie spłacone przez NABE z kredytu udzielonego NABE przez banki w ramach transakcji.

"Z zadowoleniem przyjmujemy przedstawienie PGE i pozostałym spółkom energetycznym warunków transakcji przejęcia aktywów węglowych. To przełomowy krok w procesie tworzenia NABE. Szczegółowe warunki transakcji będą jeszcze przedmiotem negocjacji. Z kolei jej finalizacja ograniczy ryzyka kosztów CO2 grupy i otworzy PGE na możliwość pozyskiwania finansowania na inwestycje zgodne ze strategicznym kierunkiem, który - jako lider transformacji energetycznej w Polsce – sobie wyznaczyliśmy. Równocześnie zadłużenie PGE GiEK względem PGE zostanie uregulowane i będzie konsekwentnie spłacane, co oprócz uzyskanej kwoty ze sprzedaży nie pozostanie bez znaczenia dla naszego potencjału finansowania inwestycji transformacyjnych. W ten sposób budować będziemy nową trwałą wartość Polskiej Grupy Energetycznej" - powiedział, cytowany w komunikacie prasowym, prezes PGE Wojciech Dąbrowski.

ENEA

W przypadku Enei zaproponowana cena sprzedaży udziałów Enea Wytwarzanie wynosi 2,479 mld zł, a akcji Enea Elektrownia Połaniec 632 mln zł w oparciu o wartość przedsiębiorstw ustaloną według mechanizmu locked-box na dzień 30 września 2022 roku skorygowaną o wartość długu netto.

Dokument przewiduje, że zadłużenie spółek zależnych wobec Enei w kwocie 2,38 mld zł podlegać będzie spłacie przez okres 8 lat od momentu zawarcia transakcji, a spłata zostanie objęta gwarancją ze strony Skarbu Państwa do wysokości 70 proc. długu. Jeżeli zadłużenie spółek zależnych istniejące na dzień nabycia przez Skarb Państwa udziałów będzie wyższe, różnica zostanie spłacona przez NABE z kredytu udzielonego NABE przez banki w ramach transakcji.

Otrzymanie propozycji warunków transakcji jest bardzo ważnym krokiem na drodze do wydzielenia z Grupy Enea węglowych aktywów wytwórczych. Odejście od wytwarzania energii elektrycznej z węgla to jedno z założeń naszej Strategii Rozwoju, dzięki któremu Enea będzie mogła wprowadzić w życie plan dynamicznego rozwoju odnawialnych i zeroemisyjnych źródeł energii, dbając jednocześnie o bezpieczeństwo energetyczne Polski. Strategiczna koncepcja utworzenia NABE jest kluczowa dla powodzenia procesu transformacji sektora elektroenergetycznego – to dziejowy moment dla Polskiej energetyki – powiedział Paweł Majewski, prezes zarządu Enea S.A.

TAURON

Skarb Państwa zaproponował nabycie akcji Tauron Wytwarzanie za cenę sprzedaży w kwocie 1 zł wraz ze spłatą wobec Grupy Tauron zadłużenia spółki istniejącego na dzień nabycia akcji Tauron Wytwarzanie przez Skarb Państwa. Według stanu na dzień 30 września 2022 r. zadłużenie stanowiło kwotę 6.326 mln zł. Zadłużenie do dnia zamknięcia zostanie zmniejszone o kwotę 652 mln zł w wyniku konwersji części istniejącego długu Tauron Wytwarzanie wobec sprzedającego na kapitał własny spółki.

Część zadłużenia Tauron Wytwarzanie wobec sprzedającego w kwocie 2.120 mln zł podlegać będzie spłacie przez okres ośmiu lat od dnia zamknięcia, a spłata zostanie objęta gwarancją ze strony Skarbu Państwa, która odpowiada wysokości 70 proc. długu. W pozostałej części zadłużenie Tauron Wytwarzanie wobec sprzedającego istniejące na dzień zamknięcia ma zostać spłacone przez NABE z kredytu udzielonego NABE przez banki w ramach transakcji, którego uruchomienie ma nastąpić nie później niż w terminie 90 dni od dnia zamknięcia.

"Proces porządkowania polskiego sektora energetycznego, za który odpowiada Ministerstwo Aktywów Państwowych, miarowo postępuje do przodu. Otrzymaliśmy propozycję zawierającą warunki zakupu naszych aktywów wytwórczych opartych na węglu. Sfinalizowanie transakcji sprzedaży elektrowni węglowych jest zgodne z naszą strategią czyli Zielonym Zwrotem Taurona i odblokuje nasz potencjał inwestycyjny oraz pozwoli na zwiększenie dynamiki energetycznej transformacji" - powiedział, cytowany w komunikacie, Paweł Szczeszek, prezes Grupy Tauron.

ENERGA

Kwota ceny sprzedaży akcji Energa Elektrownie Ostrołęka, stanowiących 89,64 proc. kapitału, wynosi 153 mln zł w oparciu o wartość przedsiębiorstwa (Enterprise Value) ustaloną według mechanizmu locked-box na dzień 30 września 2022 roku.

Elektrownie Ostrołęka nie posiada zadłużenia wewnątrzgrupowego.



Spółki poinformowały, że pozostałe rozliczenia wewnątrzgrupowe, ze szczególnym uwzględnieniem rozliczeń dot. uprawnień do emisji CO2, są realizowane na bieżąco i nie będą miały wpływu na cenę sprzedaży.

Jak podano, dokument nie stanowi oferty ani zobowiązania do zawarcia jakiejkolwiek umowy. Nie ma charakteru wiążącego.

Dokument będzie przedmiotem dalszych negocjacji grup energetycznych ze Skarbem Państwa, których celem będzie ostateczne uzgodnienie i podpisanie dokumentu podsumowującego warunki transakcji. Jak podano, dokument zostanie podpisany tylko w przypadku zakończenia negocjacji Skarbu Państwa ze wszystkimi spółkami, tj.: PGE, Eneą, Energą i Tauronem.

Firmy poinformowały, że przeprowadzą szczegółową analizę propozycji. Ewentualna akceptacja będzie uzależniona od pozyskania przez spółki niezbędnych zgód korporacyjnych.

„Energetyka w okresie transformacji” – nowa książka dr inż. Izabeli Filipiak i prof. dr. hab. inż. Władysława Mielczarskiego

Transformacja energetyczna powinna być oparta na wiedzy i wielowymiarowych analizach, które pozwolą na wykorzystanie istniejących szans i zaplanowanie odpowiednich reakcji na możliwe negatywne efekty zmian. Dlatego oddajemy w Państwa ręce książkę, która pokazuje wyzwania transformacji energetycznej w trzech wymiarach: technicznym, ekonomicznym i społeczno-środowiskowym – piszą we „Wprowadzeniu” do książki jej Autorzy – dr inż. Izabela Filipiak i prof. dr hab. inż. Władysław Mielczarski.




Zachęcamy do lektury nowej książki „Energetyka w okresie transformacji” wydanej przez Państwowe Wydawnictwo Naukowe.

Jej Autorami są: dr inż. Izabela Filipiak i prof. dr hab. inż. Władysław Mielczarski.


We „Wprowadzeniu” Autorzy piszą m.in.: 

Naszą książkę kierujemy do energetyków, polityków, dziennikarzy, działaczy klimatycznych, studentów i tysięcy ludzi zajmujących się energetyką, którzy niekoniecznie muszą mieć formalne wykształcenie w tej dziedzinie. Publikacja przeznaczona jest również do wszystkich odbiorców energii elektrycznej, a podane w niej informacje pomogą im poznać działanie systemów elektroenergetycznych i lepiej zrozumieć zmiany, które również ich dotyczą. 

Książka charakteryzuje się dużą autonomicznością i poszczególne rozdziały mogą być czytane bez konieczności odwoływania się do poprzednich

[Spis treści – kliknij tutaj – przyp. CIRE.PL].

Transformacja w społeczeństwie i gospodarce jest procesem ciągłym, prowadzonym od setek lat. Era przemysłowa rozpoczęła się ponad dwieście lat temu od prostej maszyny parowej Watta. Za sprawą lokomotywy Stephensona czy transformatora Tesli przeszliśmy z okresu pary, poprzez epokę elektryczności, do lotów kosmicznych, komputeryzacji i początków sztucznej inteligencji. 

Również energetyka zmieniała się ewolucyjnie. Korzystając z dobrodziejstw nowych technologii, inżynierowie stworzyli system elektroenergetyczny, który dostarcza wszystkim czystej i łatwej w użytkowaniu energii elektrycznej o uniwersalnych zastosowaniach. 

Dzięki tym stopniowym zmianom w ostatnich dekadach kraje rozwinięte mogły cieszyć się niemal nieprzerywanymi dostawami stosunkowo taniej energii, a bezpieczeństwo energetyczne stało się niekwestionowaną normą. 

Współpraca naukowców i inżynierów w sposób ewolucyjny zapewniła ciągłe dostawy paliw oraz energii dla społeczeństwa i gospodarki, co pozwoliło osiągnąć ludzkości niespotykany dotąd w historii, wysoki poziom życia.

Mimo to, a może właśnie z tego powodu, pojawiła się presja, aby przyspieszyć transformację energetyczną, co jest najczęściej publicznie motywowane potrzebą ochrony środowiska i klimatu. 

Obecnie prowadzona transformacja energetyczna zakłada więc szybkie odejście od paliw kopalnych w wytwarzaniu energii elektrycznej i wykorzystanie na masową skalę OZE. I chociaż trudno znaleźć energetyka, który byłby przeciwny ekologicznym technologiom, to wymagania, jakie stawia przed wszystkimi przyśpieszona transformacja energetyczna, są trudne, a często niemożliwe do spełnienia w wyznaczonym horyzoncie czasowym.

Transformacja energetyczna powinna być oparta na wiedzy i wielowymiarowych analizach, które pozwolą na wykorzystanie istniejących szans i zaplanowanie odpowiednich reakcji na możliwe negatywne efekty zmian. Dlatego oddajemy w Państwa ręce książkę, która pokazuje wyzwania transformacji energetycznej w trzech wymiarach: (A) technicznym, (B) ekonomicznym i (C) społeczno-środowiskowym.

Prezentowane analizy skupiają się głównie na elektroenergetyce, ponieważ energia elektryczna jest obecnie najbardziej uniwersalną formą energii, której ciągłe dostawy są niezbędne. Ma jednak pewne specyficzne cechy. Ze względu na brak możliwości wielkoskalowego magazynowania jej produkcja musi być dokładnie zrównoważona z zapotrzebowaniem, które się zmienia w ciągu doby i w ciągu roku. Nawet chwilowe niezbilansowanie popytu i podaży może doprowadzić do awarii systemu elektroenergetycznego (tzw. black-out).

Dodatkowo dostarczenie energii elektrycznej z miejsca jej wytworzenia do miejsca odbioru odbywa się za pomocą linii przesyłowych i dystrybucyjnych, których odpowiednie rozplanowanie jest konieczne do utrzymania stabilnej pracy całego systemu. Elektroenergetyka to skomplikowany system łączący źródła energii przez system przesyłowy i systemy dystrybucyjne z odbiorcami energii elektrycznej. Zmiana w jednym z segmentów elektroenergetyki pociąga za sobą konieczność zmian w pozostałych. Powoduje to, że transformacja energetyczna musi być dobrze zaplanowanym, kompleksowym i skoordynowanym procesem dostosowania wielu elementów gospodarki.

Wierzymy, że świadomość społeczna wszystkich trzech omówionych w niniejszej publikacji wymiarów wyzwań pozwoli na wspólne przeprowadzenie ewolucyjnej transformacji polepszającej jakość życia społeczeństwa.

Książka ta nie jest nadmiernie optymistyczna.

Pokazujemy w niej realne bariery rozwoju technologii energetycznych. Prezentujemy, jak zbyt chaotyczne i nieskoordynowane działania mogą wpłynąć negatywnie na społeczeństwo i na środowisko, ale też staramy się wskazać możliwe kierunki rozwoju i szanse, które może przynieść transformacja, jeżeli ją dobrze zaplanujemy i przeprowadzimy.






dr inż. Izabela Filipiak, prof. dr hab. inż. Władysław Mielczarski
Podsumowanie działalności TGE w czerwcu 2023 r.

Tegoroczne obroty energią elektryczną na RDB już w czerwcu przekroczyły poziom rekordowego do tej pory 2021 r. Czerwiec 2023 r. okazał się też miesiącem rekordowych obrotów gwarancjami pochodzenia dla energii elektrycznej wytworzonej w OZE.

• Tegoroczne obroty energią elektryczną na Rynku Dnia Bieżącego już w czerwcu przekroczyły poziom rekordowego do tej pory 2021 r. (2 350 686 MWh od 1 stycznia do 31 grudnia 2021 r.) i w pierwszym półroczu br. osiągnęły 2 637 678 MWh. Ponadto, czerwiec 2023 r. był – po styczniu br. – drugim najlepszym miesiącem w historii tego rynku, z wolumenem 508 078 MWh.

• Czerwiec 2023 r. okazał się też miesiącem rekordowych obrotów gwarancjami pochodzenia dla energii elektrycznej wytworzonej w OZE. Osiągnęły one poziom 6 515 395 MWh – o 41,5 proc. wyższy niż w czerwcu roku ubiegłego oraz o 11,0 proc. wyższy niż w poprzednim rekordowym miesiącu, marcu br.

• Obroty prawami majątkowymi dla efektywności energetycznej wzrosły w czerwcu 2023 r. o 45,7 proc. r/r, do poziomu 20 974 toe, i były najwyższe od maja 2020 r.


Energia elektryczna


Wolumen obrotu energią elektryczną na TGE wyniósł w czerwcu 2023 r. 13 032 025 MWh, co oznacza wzrost o 2,0 proc. w stosunku do czerwca 2022 r. Średnia ważona wolumenem obrotu cena na RDN ukształtowała się w czerwcu br. na poziomie 550,93 zł/MWh i jest to wzrost o 57,86 zł/MWh w porównaniu do poprzedniego miesiąca. 

Na RTPE średnia ważona cena kontraktu rocznego z dostawą pasmową w roku 2024 (BASE_Y-24) wyniosła w czerwcu 2023 r. 661,64 zł/MWh, co stanowi spadek o 39,53 zł/MWh względem analogicznej ceny tego kontraktu w maju br.

Gaz ziemny


Na rynku gazu ziemnego zawarto w czerwcu 2023 r. transakcje o wolumenie 7 725 047 MWh, co stanowi spadek r/r o 30,1 proc. Średnia ważona wolumenem obrotu cena na RDNiBg ukształtowała się na poziomie 153,25 zł/MWh i jest o 5,35 zł/MWh niższa względem miesiąca poprzedniego. Z kolei na RTPG średnia ważona cena kontraktu z dostawą w roku 2024 (GAS_BASE_Y-24) wyniosła w czerwcu br. 243,45 zł/MWh, czyli o 13,50 zł/MWh mniej względem analogicznej ceny tego kontraktu w maju br.

Prawa majątkowe


Wolumen obrotu prawami majątkowymi dla energii elektrycznej wytworzonej w OZE ukształtował się w czerwcu 2023 r. na poziomie 2 006 250 MWh, co stanowi spadek r/r o 15,4 proc. Średnia ważona wolumenem obrotu cena na sesjach RPM wyniosła dla instrumentu PMOZE_A 192,57 zł/MWh i jest to spadek o 4,34 zł/MWh względem maja 2023 r.
Obroty prawami majątkowymi dla efektywności energetycznej wzrosły w czerwcu 2023 r. o 45,7 proc. r/r, do poziomu 20 974 toe. Średnia ważona cena sesyjna instrumentu PMEF_F wyniosła 2 210,61 zł/toe, co oznacza spadek względem maja br. o 38,27 zł/toe.

Gwarancje pochodzenia


Obroty gwarancjami pochodzenia dla energii elektrycznej wytworzonej w OZE wyniosły w czerwcu 2023 r. 6 515 395 MWh, co stanowi najwyższy miesięczny wynik w historii i zarazem wzrost o 41,5 proc. r/r oraz o 11,0 proc. względem poprzedniego rekordowego miesiąca (marzec br.). Średnia ważona cena gwarancji dla energii elektrycznej wytworzonej w OZE ukształtowała się na poziomie 15,98 zł/MWh i stanowi to spadek o 4,23 zł/MWh w stosunku do poprzedniego miesiąca.

Towary rolno-spożywcze


W czerwcu 2023 r. na Giełdowym Rynku Rolnym nie zawarto żadnej transakcji.

Towarowa Giełda Energii
Rząd planuje uruchomienie specjalnego programu wsparcia inwestycji lokalnych w regionie, gdzie będą realizowane strategiczne projekty energetyczne

Rząd planuje uruchomienie na jesieni b.r. na Pomorzu specjalnego programu wsparcia samorządów w związku z realizacją w tym regionie strategicznych inwestycji energetycznych takich jak elektrownia jądrowa czy farmy wiatrowe. Rozpoczęcie prac nad opracowaniem zasad tego programu w dniu 6 lipca w Wejherowie ogłosiła Anna Łukaszewska – Trzeciakowska - Pełnomocnik Rządu do spraw Strategicznej Infrastruktury Energetycznej


Rządowe wsparcie ma zapewnić regionowi zrównoważony rozwój zakładając przede wszystkim poprawę istniejącej infrastruktury drogowej oraz podniesienie jakości oferowanych usług edukacyjnych i publicznej opieki zdrowotnej.

Działania i inwestycje, które zostaną objęte programem mają na celu przede wszystkim poprawienie jakości życia mieszkańców regionu i odwiedzających go turystów w trakcie oraz po realizacji strategicznych inwestycji.

Zaplanowane w  perspektywie kilku lat projekty energetyczne sprawią, że region Pomorza będzie jeszcze nowocześniejszym i bardziej rozwiniętym regionem w Polsce. Wraz z powstaniem nowych mocy wytwórczych powstaną tysiące miejsc pracy, a lokalne sektory przemysłu i usług otrzymają potężny impuls rozwojowy. Rząd RP ma świadomość, że wraz z realizacją tych wieloletnich strategicznych projektów równolegle powinna być rozbudowywana i dostosowywana infrastruktura lokalna dla mieszkańców, dlatego odpowiednio wcześnie przygotowuje program wsparcia inwestycji w tym regionie. Na program ten będą się składać skoordynowane działania inwestorów, samorządów oraz Państwa. Chcemy by zachodzące zmiany w jak największym stopniu przyczyniały się do poprawy jakości życia i pozytywnie oddziaływały na rzecz wszystkich lokalnych społeczności w regionie. - powiedziała Anna Łukaszewska – Trzeciakowska, Pełnomocnik Rządu do spraw Strategicznej Infrastruktury Energetycznej.

W spotkaniu, podczas którego ogłoszono główne założenia programu wzięli udział m.in. Anna Łukaszewska – Trzeciakowska, Pełnomocnik Rządu do spraw Strategicznej Infrastruktury Energetycznej, Dariusz Drelich, Wojewoda Pomorski, Leszek Bonna, Wicemarszałek Województwa Pomorskiego, Łukasz Młynarkiewicz, p.o. prezesa Polskich Elektrowni Jądrowych, przedstawiciele spółek energetycznych realizujących inwestycje na Pomorzu oraz przedstawiciele władz starostw i gmin, które wcześniej podpisały porozumienie ws. współpracy związanej z przygotowaniem i budową elektrowni jądrowej na Pomorzu.

Ministerstwa Klimatu i Środowiska opublikowało wytyczne do umów o poprawę efektywności energetycznej

Minister Klimatu i Środowiska opublikował Wytyczne do umów o poprawę efektywności energetycznej tzw. Energy Performance Contracting (EPC). To kolejny element działań ku zwiększeniu efektywności energetycznej

Wojna w Ukrainie, która doprowadziła do zmian na rynku energii oraz konieczność przeciwdziałania zmianom klimatu wymuszają na nas racjonalne podejście do zużycia energii elektrycznej. Ministerstwo Klimatu i Środowiska dąży do poprawy efektywności energetycznej poprzez kształtowanie postaw i nawyków nt. racjonalnego gospodarowania ciepłem i energią elektryczną

Poprzez poprawę efektowności energetycznej w grudniu zeszłego roku w Ministerstwie Klimatu i Środowiska zapotrzebowanie na energię elektryczną zostało zmniejszone aż o 20 proc.

Chcąc wyjść naprzeciw potrzebom dalszego wzmacniania wzorcowej roli sektora publicznego w zakresie efektywności energetycznej, w Ministerstwie Klimatu i Środowiska opracowane zostało praktyczne i kompleksowe narzędzie dla jednostek sektora publicznego w postaci wytycznych do realizacji inwestycji w modelu finansowania ESCO (z ang. Energy Saving Company) tzw. umów o poprawę efektywności energetycznej.

ESCO to rozwiązanie w ramach którego specjalistyczne firmy oferują wdrożenie przedsięwzięć służących poprawie efektywności energetycznej, bez konieczności angażowania przez klienta własnych zasobów finansowych na starcie projektu, przy jednoczesnym zobowiązaniu do uzyskania i utrzymania przez kilkanaście lat określonego efektu energetycznego. Koszty inwestycji, w części lub w całości mogą spłacane są z uzyskanych oszczędności energii, poprzez widoczną różnicę w rachunkach za energię.

Wytyczne do umów o poprawę efektywności energetycznej tzw. Energy Performance Contracting (EPC) są przypisane jednostkom sektora publicznego.

To praktyczne i kompleksowe narzędzie, które składa się z:

  • kompleksowego przewodnika dotyczącego przeprowadzania projektów EPC na wszystkich etapach ich realizacji;
  • wzorców umów EPC dla trzech rodzajów przedsięwzięć związanych z poprawą efektywności energetycznej:
  • przedsięwzięć termomodernizacyjnych,
  • modernizacji oświetlenia ulicznego,
  • zarządzania energią w modelu ESCO/EPC

a także klauzul umownych dla projektów hybrydowych oraz projektów o nakładach finansowych powyżej 25 mln zł netto.

Wytyczne dostępne są w Biuletynie Informacji Publicznej oraz na stronie internetowej Ministerstwa Klimatu i Środowiska:

BIP

https://bip.mos.gov.pl/index.php?id=11421

Wytyczne do umów o poprawę efektywności energetycznej EPC (link do strony gov.pl)

https://www.gov.pl/web/klimat/wytyczne-do-umow-o-poprawe-efektywnosci-energetycznej