PL EN DE
TAURON zakończył ważną inwestycję w Małopolsce

TAURON uruchomił Główny Punkt Zasilania (GPZ) Targowisko


Impulsem do budowy nowej stacji wysokiego napięcia jest usytuowanie dużych inwestycji przemysłowych w gminie Kłaj oraz konieczność poprawy stabilności dostaw dla mieszkańców regionu.

Wartość inwestycji sięgnęła 16,8 mln zł.

Około 600 mln złotych rocznie inwestujemy w rozbudowę i modernizację sieci energetycznej w Małopolsce. Inwestycje w infrastrukturę energetyczną przekładają się bezpośrednio na poprawę bezpieczeństwa dostaw energii oraz możliwości rozwoju gospodarczego województwa. Nowa stacja wysokiego napięcia Targowisko przyspieszy rozwój regionu, co widzimy już w liczbie składanych przez inwestorów wniosków o przyłączenia do sieci - wyjaśnia Paweł Szczeszek, prezes Grupy TAURON.

Główny Punkt Zasilania (GPZ) Targowisko dostarcza energię do klientów na terenie gminy Kłaj oraz zlokalizowanych na obrzeżach sąsiednich gmin: Bochnia, Gdów i Niepołomice. Nowa stacja 110/15 kV wpłynie na ograniczenie strat energii elektrycznej i poprawi parametry zasilania odbiorców na terenie gminy Kłaj i przyległych gmin.

Kolejne korzyści z budowy GPZ-tu to poprawa parametrów jakości energii elektrycznej na średnim napięciu oraz optymalizacja pracy sieci średniego napięcia poprzez skrócenie rozległych ciągów linii napowietrznych zasilanych ze stacji Niepołomice i rozdzielni sieciowej Gdów. Z kolei krótsze ciągi liniowe powodują, że potencjalne awarie na liniach dotykają jednorazowo mniejszej liczby klientów spółki.

Stacja 110/15kV Targowisko zlokalizowana jest na terenie Regionu Nowa Huta, a konkretnie Jednostki Terenowej Kłaj. Specyfika tego terenu to od północy rzeka Wisła, a w samym centrum rozległe tereny leśne - Puszcza Niepołomicka.

Dotychczas zasilanie tego terenu po stronie linii średniego napięcia odbywało się z dwóch stacji wysokiego napięcia GPZ Niepołomice i GPZ Niepołomice MAN, zlokalizowanych w Niepołomicach. Od 2000 roku na tym terenie zaczęły zachodzić duże zmiany, które głównie polegały na wydzieleniu przez gminę Kłaj terenów inwestycyjnych w Targowisku. Dodatkowo na rozwój terenu wpłynęło wybudowanie autostrady A4, z węzłem autostradowym Szarów na skrzyżowaniu z drogą krajową nr 75.

Dalszy rozwój gospodarczy i inwestycyjny tego terenu nie byłby możliwy bez rozbudowy infrastruktury energetycznej. Czynnikiem decydującym o budowie stacji Targowisko były składane do nas wnioski o przyłączenie do sieci na duże moce. Były to zapotrzebowania na moce jednostkowe dla firm i przedsiębiorstw przekraczające nawet 2000 kW. Tymczasem do istniejących stacji 110/15kV zlokalizowanych na terenie Niepołomic jest ok. 10 km, a budowa dodatkowych linii 15kV musiałaby przebiegać przez teren Niepołomic i przyległych miejscowości. Tam od wielu lat napotykamy na zdecydowany sprzeciw mieszkańców, którzy nie chcą wyrażać zgody na wybudowanie nowych linii średniego napięcia, stąd ten teren był trudny dla realizacji inwestycji sieciowych - tłumaczy Maciej Mróz, wiceprezes TAURON Dystrybucja.

Najwięksi klienci zasilani ze stacji to TT Plast, TOK FREZ, Zasada Spedition, Parkanex, czy firma PANATTONI. Są to duże firmy i ważni inwestorzy dla naszego regionu, dla których przy wyborze lokalizacji jest ważna infrastruktura, którą zapewnia gmina, ale i dostawcy mediów, w tym energii elektrycznej. Dlatego na etapie projektu i realizacji ten projekt był wspierany przez gminę - powiedział podczas otwarcia stacji Zbigniew Strączek, wójt gminy Kłaj.

W związku z budową stacji Targowisko wzrosła ilość wydawanych warunków przyłączenia na terenie gminy Kłaj. W latach 2022-2023 TAURON Dystrybucja wydał 18,5 tysiąca warunków i umów o przyłączenie.

Budowa i technologia

Budynek główny stacji został wykonany jako jednokondygnacyjny, z wydzielonymi pomieszczeniami rozdzielni 15kV, nastawni, łączności, akumulatorni, potrzeb własnych oraz zaplecza socjalno-technicznego. Rozdzielnia napowietrzna 110kV stacji Targowisko została wykonana w układzie H5. Na stacji zostały zabudowane dwa transformatory 110/15kV o mocach 10 MVA. Stanowiska transformatorowe przystosowane są już jednak do zabudowy jednostek o mocy 31,5 MVA.   







Teren stacji został ogrodzony oraz wyposażony w niezbędną infrastrukturę techniczną: przyłącze wodociągowe, kanalizację sanitarną wraz ze zbiornikiem bezodpływowym, kanalizację deszczową wraz ze szczelnym zbiornikiem retencyjnym, oświetlenie zewnętrzne terenu, instalację uziemiającą, instalację odgromową, system zabezpieczenia technicznego oraz niezbędną infrastrukturę pomocniczą. 



Do połączenia rozdzielni 110 kV stacji Targowisko z istniejącą linią 110kV relacji Niepołomice - Kurów wybudowano linię napowietrzą 110kV. Powstały również linie kablowe średniego napięcia o długości ok. 2,8 km.

Istniejący teren pod stacją elektroenergetyczną był niezagospodarowany i wykorzystywany pod uprawę rolną. W bezpośrednim sąsiedztwie stacji jest inwestor, który wybuduje obiekt logistyczny o powierzchni 50 000 m².

Kampania "Energia naprawdę" dementuje 13 mitów dotyczących polskiego sektora energetycznego

Ceny energii w Polsce, zmiana polityki klimatycznej Unii Europejskiej i wynikające z niej obowiązki dla naszego kraju czy inwestycje w OZE to jedne z najgorętszych tematów dyskusji na forum opinii publicznej. W społeczeństwie od lat pokutuje wiele mitów związanych z kluczowymi aspektami funkcjonowania rynku energii i ciepła. Nieprawdziwa narracja często powtarzana i powielana w różnorodnych źródłach czy komentarzach utrwala fałszywe informacje i negatywnie wpływa na stan wiedzy Polaków

„Energia naprawdę” to ogólnopolska kampania organizowana przez Polskie Towarzystwo Elektrociepłowni Zawodowych.

Jej główne cele to:

  • Walka z nieprawdziwymi informacjami dotyczącymi cen energii i ciepła oraz funkcjonowania całego sektora energetyki i ciepłownictwa
  • Doraźne reagowanie na fake newsy pojawiające się w internecie, mediach tradycyjnych i dyskusji publicznej
  • Dostarczanie merytorycznej wiedzy, a tym samym zwiększanie społecznej świadomości na temat funkcjonowania energetyki i ciepłownictwa
  • Edukowanie Polaków o transformacji energetycznej, dekarbonizacji, kierunkach zmian w sektorze
 


Rada Ekspertów kampanii „Energia naprawdę” zebrała 13 kluczowych obszarów tematycznych szczególnie narażonych na przekłamania. Poniżej przedstawiamy najpopularniejsze mity i fakty dotyczące funkcjonowania elektroenergetyki i ciepłownictwa


Mit 1 - Ceny prądu w Polsce są najwyższe w Unii Europejskiej

Fakty: Polacy korzystają dziś z jednych z najniższych cen prądu w Europie. To efekt m.in. wprowadzenia Tarczy Solidarnościowej. Rozwiązanie to chroni konsumentów przed wysokimi cenami prądu i pozwoli każdej rodzinie zaoszczędzić średnio 2-3 tys. zł na rachunkach za prąd w roku 2023. Ponad to przyjęta w tym roku nowelizacja ustawy o ochronie odbiorców energii elektrycznej zwiększa limity zużycia prądu – tym samym Polacy będą mogli zaoszczędzić nawet ok. 1000 zł na energii elektrycznej. Warto też podkreślić, że w informacjach dotyczących cen energii w Europie podawane są ceny na rynku SPOT, a nie ceny dla odbiorców końcowych. W ten sposób często wprowadza się czytelników w błąd. Na dzisiejsze ceny energii elektrycznej ma wpływ bardzo wiele zmiennych m.in. koszty surowców energetycznych, ceny praw do emisji CO2, sytuacja geopolityczna czy polityczne skutki wojny w Ukrainie.


Mit 2 - Wysokie ceny energii elektrycznej to wina rządzących w Polsce

Fakty: Ceny energii elektrycznej zależą od bardzo wielu czynników, między innymi sytuacji makroekonomicznej. Dzięki uchwaleniu przepisów chroniących odbiorców i aktywności firm energetycznych, rachunki za prąd w Polsce należą do jednych z najniższych w Europie. Dziś Polacy płacą za energię znacząco poniżej średniej dla całego kontynentu. Zgodnie z zapowiedziami administracji rządowej rachunki dla odbiorców pozostaną niskie dzięki rządowej Tarczy Solidarnościowej.

Warto też wskazać skąd się biorą zmiany cen rok do roku i dlaczego energia elektryczna dziś jest ona jest droższa niż kilka lat temu. Sporo w tym zakresie zmieniło się po stworzeniu jednolitego rynku energii w UE i w konsekwencji wprowadzeniu kolejnych zmian regulacyjnych na poziomie Wspólnoty. Mowa m.in. o istotnym wzroście cen uprawnień do emisji gazów cieplarnianych po wejściu w życie dyrektywy MIFID II. Znaczna część regulacji, które mają istotny wpływ na architekturę rynku energii, jest ustalana na poziomie UE, a wpływ na nie przy procesie transpozycji do prawa krajowego jest minimalny. Mówiąc o wzroście poziomu cen w ostatnich latach trzeba tez pamiętać, że duży wpływ na nie miały pandemia COVID-19 i wojna w Ukrainie. Wydarzenia te spowodowały wiele zaburzeń m.in. na rynkach surowców czy w łańcuchach dostaw.


Mit 3 - Wysokie ceny ciepła w sezonie grzewczym to jedynie gigantyczne zyski dla elektrociepłowni

Fakty: W krótkim czasie doszło do olbrzymiego wzrostu cen uprawnień do emisji CO2 oraz wzrostu cen paliw, spowodowanych w dużej mierze sytuacją geopolityczną. To przełożyło się na wzrost kosztów produkcji ciepła również w naszym kraju, niemniej jednak od roku 2022 odbiorcy końcowi ciepła systemowego są chronieni przed podwyżkami cen ciepła poprzez mechanizm maksymalnej ceny dostawy ciepła. Należy mieć jednak na uwadze, że wielokrotnie sytuacje dotyczące dużych podwyżek cen ciepła w poszczególnych gospodarstwach domowych, we wspólnotach czy spółdzielniach mieszkaniowych nie wynikają ze wzrostu cen ciepła. Jest to często efekt np. zmiany sposobu rozliczania kosztów ciepła w danym budynku wielolokalowym. Mowa np. o przejściu z rozliczenia ryczałtowego na rozliczenie poprzez tzw. podzielniki kosztów zakupu ciepła lub zmianę metodologii podziału kosztów ogrzewania w danej wspólnocie czy spółdzielni. W podcaście Liczy się ciepło Polskie Towarzystwo Elektrociepłowni Zawodowych wyjaśnia w jaki sposób kształtowane są ceny ciepła w Polsce. Jest to skomplikowany proces, nadzorowany m.in. przez Urząd Regulacji Energetyki.

Polecamy obejrzeć materiał na ten temat



Mit 4 - Polska energetyka ledwo "zipie" i dlatego konieczne jest importowanie energii z innych krajów Unii Europejskiej

Fakty: Rynek energii w Polsce jest częścią unijnego wewnętrznego rynku energii, którego funkcjonowanie jest szczegółowo opisane w regulacjach UE. Bieżąca wymiana transgraniczna zależy od wielu czynników, to, że w określonej porze dnia Polska importuje dużo energii elektrycznej, nie znaczy, że w drugiej części dnia nie będzie równie wysokiego wolumenu eksportowało. To jest normalne zjawisko, która tak samo dotyczy innych państw członkowskich UE jako uczestników wewnętrznego rynku energii. Bardzo często takie „punktowe” informacje o „rekordowym” imporcie są manipulowane.  Prawdą jest, że możliwość realizacji transgranicznej wymiany energii zapewnia bezpieczeństwo energetyczne połączonych systemów .

Warto pamiętać, że import energii elektrycznej to najczęściej krok stosowany w przypadku modernizacji, napraw okresowych bloków energetycznych i konieczności zmniejszenia ich pracy, w określonym przedziale czasowym.



Mit 5 - Polska powinna energetykę oprzeć na odnawialnych źródłach energii i natychmiast odejść od węgla, gazu i nie inwestować w atom

Fakty: Nie da się oprzeć całego miksu energetycznego na pogodozależnych źródłach OZE – wietrze i słońcu. W polskich warunkach nie zawsze wieje, nie zawsze jest słonecznie, w efekcie prąd z fotowoltaiki i elektrowni wiatrowych nie jest produkowany, a zapotrzebowania na energię elektryczną po stronie odbiorców wciąż istnieje i trzeba je zaspokoić. Dlatego tak istotne jest rozwijanie energetyki atomowej jako źródła energii elektrycznej, gwarantującego stabilność systemu. Podobną rolę w procesie transformacji energetycznej pełnić będzie energetyka oparta o gaz ziemny, który jako niskoemisyjny będzie w najbliższych dekadach tzw. paliwem przejściowym. Warto też pamiętać, że przejście na nowoczesne i nisko emisyjne źródła energii to działania, które służą realizacji unijnych celów polityki klimatyczno-energetycznej, zakładających dekarbonizację – czyli odejście od węgla w energetyce na rzecz produkcji energii elektrycznej nisko- i zeroemisyjnej – czyli takiej, która nie generuje powstawania gazów cieplarnianych. Z czasem, gdy będą się rozwijać technologie magazynowania energii elektrycznej, również ich znaczenie dla stabilizacji krajowego systemu elektroenergetycznego będzie się zwiększać.



Mit 6 - Dlaczego Polska nie może iść drogą Niemiec czy innych krajów, które rezygnują z węgla czy atomu, a stawiają na OZE

Fakty: Porównywanie polskiego sektora energetycznego do innych państw europejskich jest ogromnym nadużyciem. Specyfika polskiego systemu jest efektem rozwoju gospodarczego kraju i np. sieci osadniczej. W naszym kraju znajduje się więcej miast małych i średniej wielkości. Dlatego w przypadku Polski nie jest możliwe oparcie całej energetyki o źródła odnawialne czy sektora ciepłownictwa wyłącznie o pompy ciepła. Wynika to między innymi z klimatu i pogody panującej w Polsce oraz konieczności generowania dużych ilości ciepła w sezonie grzewczym, a także gęstości zabudowy. Instalacja pompy ciepła i zasilającej jej fotowoltaiki w każdym budynku w Warszawie nie jest możliwe. Niemniej jednak czołowe firmy energetyczne w Polsce rozwijają energetykę odnawialną – budują farmy fotowoltaiczne, farmy wiatrowe, morskie farmy wiatrowe na Bałtyku, inwestują w wielkoskalowe pompy ciepła, hydroenergetykę, instalacje termicznego przetwarzania odpadów i geotermię. Polska ma ogromny potencjał wykorzystania nadwyżek energii elektrycznej z OZE w systemach ciepłowniczych – nad wszystkim tym trwają prace. Wszystkie te działania mają zwiększyć udział w OZE w miksie energetycznym, aby jeszcze więcej zielonej energii trafiało do Krajowego Systemu Elektroenergetycznego oraz do systemów ciepłowniczych



Mit 7 - Na wysokich cenach ciepła i energii elektrycznej zyskują tylko firmy energetyczne

Fakty: Zyski firm energetycznych generowane z tytułu sprzedaży energii elektrycznej trafiają przede wszystkim na konieczne prace modernizacyjne, budowę nowych źródeł energii, w tym odnawialnych źródeł energii, czyli realizację procesu transformacji energetycznej. Dodatkowo firmy energetyczne rozbudowują i modernizują sieci dystrybucyjne, aby zapewnić bezpieczny i stabilny dostęp do energii elektrycznej do gospodarstw domowych. Twierdzenie o nadmiarowych zyskach firm energetycznych wynika z niewiedzy na temat sposobu kształtowania cen energii, taryfowania czy konieczności ponoszenia wydatków inwestycyjnych na rzecz transformacji energetycznej. Dodatkowo firmy też są zobowiązane do ponoszenia opłat na rzecz FWRC (Funduszu Wypłaty Różnicy Ceny).



Mit 8 - Instalacje termicznego przetwarzania odpadów są szkodliwe dla zdrowia i życia mieszkańców

Fakty: Instalacje termicznego przetwarzania odpadów są istotnym elementem systemu gospodarki odpadami. Realizowane w Polsce inwestycje w tym zakresie służą z jednej strony zagospodarowaniu odpadów, z drugiej zaś produkcji energii elektrycznej i ciepła. W ten sposób usuwa się ze środowiska odpady komunalne, ale również odpady szczególnie niebezpieczne – poprodukcyjne lub medyczne, oczywiście wszystko zgodnie z wysoce rygorystycznymi przepisami w tym zakresie. Spalanie śmieci w ITPOE jest obok recyklingu, kompostowania czy innych metod przetwarzania odpadów jednym ze sposobów radzenia sobie z ich nadmiarem. Pozwala zredukować liczbę tzw. niebezpiecznych i nielegalnych składowisk odpadów. Funkcjonowanie instalacji termicznego przetwarzania odpadów jest poddane rygorystycznym przepisom, a brak emisji groźnych gazów i dymów to efekt stosowanych zabezpieczeń i filtrów.



Mit 9 - Elektrownia atomowa emituje promieniowanie i generuje niebezpieczne odpady

Fakty: W elektrowni jądrowej zainstalowane są liczne systemy bezpieczeństwa pozwalające na pracę w niej, a także mieszkanie w pobliżu, czyli życie w bezpośrednim sąsiedztwie instalacji. Warto podkreślić, że przebywanie na co dzień w pobliżu elektrowni jądrowej przez rok ma taki sam wpływ na nasze zdrowie, jak zjedzenie jednego banana dziennie, który zawiera promieniotwórczy potas K-40. Dodatkowo nie ma zagrożenia dla obywateli ze względu na konieczność składowania odpadów radioaktywnych. Sposób postępowania z odpadami promieniotwórczymi powoduje, że nie stanowią one ryzyka dla środowiska. 4 proc. odpadów generowanych przez elektrownie, które nie nadają się do wtórnego przetworzenia jest separowane od środowiska. Są one prasowane, zatapiane w żywicy lub betonowane. W dalszej kolejności umieszcza się je w specjalnie zaprojektowanych i przetestowanych pojemnikach głęboko pod ziemią.



Mit 10 - Turbiny wiatrowe szumią w czasie pracy i generowania energii elektrycznej, emitują niebezpieczne dla zdrowia infradźwięki

Fakty: Badania przeprowadzane w wielu krajach dowodzą, że infradźwięki z elektrowni wiatrowych nie mają wpływu na zdrowie osób mieszkających w ich pobliżu. Infradźwięki zmierzone i nagrane w otoczeniu farm i turbin wiatrowych są niesłyszalne przez ludzkie ucho. Dodatkowo nie mają żadnego wpływu na zdrowie ani nie generują skutków fizjologicznych. Obecnie wiatraki, zgodnie z przepisami, budowane są w miejscach, gdzie generowane przez nie dźwięki są ledwo słyszalne. Stąd twierdzenie, że generują hałas i są wpływają na zdrowie i życie sąsiadów tego rodzaju instalacji jest nieprawdą.



Mit 11 - Energetyka atomowa jest niebezpieczna. W Polsce nie ma kompetentnych pracowników do energetyki jądrowej. Budowa elektrowni jądrowej skończy się tragedią jak w Fukuszimie czy Czarnobylu.

Fakty: W Polsce już dziś pracują rzesze specjalistów zaangażowanych w rozwój technologii jądrowych. Jak wynika z danych administracji rządowej ponad 300 przedsiębiorstw posiadających kompetencje wystarczające do budowy, serwisowania i obsługi elektrowni jądrowych. Warto przypomnieć, że w ostatnich latach kilkadziesiąt projektów związanych z energetyką jądrową zrealizowały polskie przedsiębiorstwa dla przemysłu jądrowego na całym świecie. Ostatni z nich w Finlandii realizowało 25 polskich firm. Uczestniczyły one w budowie bloku nr 3 w elektrowni jądrowej Olkiluoto. Nasi specjaliści budowali siłownie jądrowe również w Rosji, na Ukrainie, w Japonii i Meksyku.



Mit 12 - Energia odnawialna jest droższa niż inne źródła energii elektrycznej. 

Fakty: Produkcja energii z odnawialnych źródeł jest z pewnością tańsza niż ta ze źródeł konwencjonalnych. Jednak należy pamiętać, że źródła odnawialne są uzależnione od warunków pogodowych. Gdy wieje wiatr produkowana jest energia elektryczna z turbin wiatrowych. Gdy świeci słońce energię elektryczną generują panele PV. Niemniej jednak energetyka konwencjonalna musi być cały czas w gotowości. Właśnie, gdy warunki pogodowe ulegają zmianie może ona dostarczyć brakującą energię do sieci. Dlatego właśnie na czołowych firmach energetycznych spoczywa obowiązek utrzymania konwencjonalnych mocy w rezerwie. Dzięki temu mogą one liczyć na wsparcie ze środków generowanych przez tzw. opłatę mocową. Bowiem w sytuacji, gdy energetyka konwencjonalna (z gazu ziemnego czy węgla) nie sprzedaje prądu, wówczas zwyczajnie nie zarabia. Tak się dzieje, gdy dużo energii pochodzi ze słońca czy wiatru. Jednak nie zarabiając elektrownie mogą nie mieć środków na modernizację sieci czy instalacji wytwórczych. Stąd opłata mocowa, która pozwala zachować stabilność systemu i gwarantować bezpieczeństwo energetyczne gospodarstwom domowym.



Mit 13 - NABE szybko stanie się monopolistą na rynku energii elektrycznej, doprowadzi do wzrostu cen energii elektrycznej i na lata uzależni Polskę od energetyki węglowej.

Fakty: Dzięki powstaniu Narodowej Agencji Bezpieczeństwa Energetycznego (NABE) polskie spółki energetyczne będą mogły wydzielić ze swoich struktur aktywa węglowe. Dzięki temu zyskają możliwość pozyskiwania finansowania na realizację projektów w obszarze zielonej energii, inwestując w rozwiązania nisko- i zeroemisyjne. Teraz będąc w posiadaniu m.in. elektrowni węglowych nie mogą liczyć na wsparcie ze strony instytucji finansowych, które nie dofinansowują inwestycji węglowych. Obecnie polski sektor energetyczny potrzebuje ogromnych środków na inwestycje w energetykę. PTEZ w raporcie opublikowanym w maju 2023 r. szacuje, że jedynie na transformację ciepłownictwa potrzeba od 276 mld zł do 418 mld zł. Projekt NABE zakłada nabycie przez Skarb Państwa od największych firm energetycznych aktywów związanych z wytwarzaniem energii w elektrowniach zasilanych węglem kamiennym i brunatnym. W NABE pracować będzie 32 tys. pracowników i będzie ona miała ponad 50 proc. udziału produkcji w konsumpcji energii elektrycznej w Polsce. Jednak wiadomo, że miarę rozwoju energetyki odnawialnej, energetyki opartej o gaz i energetyki atomowej, oraz projektów zakładających wykorzystanie wodoru w energetyce, udział NABE w miksie energetycznym kraju będzie spadać. NABE ma pozwolić na stopniową dekarbonizację gospodarki. Spółka będzie prowadzić jedynie inwestycje oraz modernizacje niezbędne dla bieżącego utrzymania sprawności eksploatowanych bloków węglowych. Nie będzie natomiast budować nowych, a wraz z wprowadzeniem do systemu nowych nisko- oraz zeroemisyjnych źródeł wytwórczych będzie stopniowo wycofywać bloki węglowe. Jak informował 8 sierpnia Dziennik Gazeta Prawna: „Agencja ratingowa Fitch pozytywnie ocenia postępy w procesie wydzielenia aktywów węglowych z polskich spółek energetycznych, które mają trafić do Narodowej Agencji Bezpieczeństwa Energetycznego. W ocenie analityków Fitch, utworzenie NABE przez rząd, wpłynie na poprawę możliwości kredytowania projektów energetycznych rozwijanych w ramach transformacji sektora (…)”.  



„Energia naprawdę” to ogólnopolska kampania organizowana przez Polskie Towarzystwo Elektrociepłowni Zawodowych.


Jej główne cele to:

1. Walka z nieprawdziwymi informacjami dotyczącymi cen energii i ciepła oraz funkcjonowania całego sektora energetyki i ciepłownictwa

2. Doraźne reagowanie na fake newsy pojawiające się w internecie, mediach tradycyjnych i dyskusji publicznej

3. Dostarczanie merytorycznej wiedzy, a tym samym zwiększanie społecznej świadomości na temat funkcjonowania energetyki i ciepłownictwa

4. Edukowanie Polaków o transformacji energetycznej, dekarbonizacji, kierunkach zmian w sektorze



Jednym z partnerów kampanii jest Agencja Rynku Energii.
Jest już dostępny formularz umożliwiający zgłoszenie budowy linii bezpośredniej

7 września 2023 r. weszły w życie przepisy nowelizacji ustawy Prawo energetyczne, które pozwolą na uruchamianie tzw. linii bezpośrednich bez konieczności uzyskiwania w tym celu zgody Prezesa Urzędu Regulacji Energetyki w formie decyzji administracyjnej


Teraz wystarczy tylko wpisanie linii bezpośredniej do wykazu, który będzie prowadzony przez Regulatora na podstawie trafiających do Prezesa URE zgłoszeń[1].

Na stronie internetowej URE dostępny jest już wzór formularza zgłoszeniowego.


Linia bezpośrednia pozwala na łączenie wytwórców energii elektrycznej oraz jej konsumentów z pominięciem publicznej sieci dystrybucyjnej. Dzięki takiemu rozwiązaniu możliwe będzie szersze wykorzystanie odnawialnych źródeł energii przez odbiorców przemysłowych, co z kolei, poprzez obniżenie kosztów energii, powinno pozytywnie wpłynąć na ich konkurencyjność.


Jak będzie wyglądała procedura wpisu linii do wykazu?

Zgodnie ze znowelizowanymi przepisami ustawy Prawo energetyczne podmiot ubiegający się o budowę linii bezpośredniej lub posiadający do niej tytuł prawny będzie składał Prezesowi URE zgłoszenie o zamiarze wybudowania linii bezpośredniej[2].

Prezes URE dokona wpisu linii bezpośredniej do wykazu linii bezpośrednich, w terminie 45 dni od dnia złożenia poprawnego zgłoszenia po uprzednim stwierdzeniu:
  • poprawności informacji zawartych w zgłoszeniu,
  • poprawności schematu elektrycznego linii
  • braku uzasadnionych wątpliwości - na podstawie przedłożonej ekspertyzy - co do negatywnego wpływu linii bezpośredniej lub urządzeń, instalacji lub sieci do niej przyłączonych na system elektroenergetyczny,

Niezwłocznie po wpisaniu linii bezpośredniej do wykazu linii bezpośrednich Prezes URE będzie wydawał zaświadczenie o wpisaniu linii bezpośredniej do tego wykazu[3]. Regulator będzie również prowadził i publikował w Biuletynie Informacji Publicznej wykaz linii bezpośrednich[4].


Formularz zgłoszenia budowy linii bezpośredniej


Aby ułatwić procedurę zgłaszania zamiaru budowy linii bezpośredniej lub dalszego korzystania z linii bezpośredniej[5], Urząd Regulacji Energetyki opracował wzór formularza zgłoszeniowego, który zawiera wytyczne dotyczące wszystkich danych i wymogów formalnych niezbędnych do prawidłowego zgłoszenia linii.

⚡ Link do formularza wraz z załącznikami 


Zgłoszenie wraz z wymaganą dokumentacją należy przesyłać do Urzędu Regulacji Energetyki na adres: ul. Towarowa 25a, 00-869 Warszawa, bądź w formie dokumentu elektronicznego za pośrednictwem elektronicznej skrzynki podawczej ePUAP: /URE/SkrytkaESP.



Wprowadzenie możliwości tworzenia linii bezpośrednich jest realizacją jednego z głównych postulatów dyrektywy Unii Europejskiej 2019/944 w sprawie wspólnych zasad rynku wewnętrznego energii elektrycznej.[6]

Nowe rozwiązania przyjęte w nowelizowanej ustawie umożliwią powstawanie połączeń tego typu.



[1] Art. 7aa ustawy Prawo energetyczne, (Dz. U. z 23 sierpnia 2023 r. poz. 1681).
[2] Ust. 10 art. 7aa ww. ustawy.
[3] Ust. 13 i 14 art. 7aa ww. ustawy.
[4] Ust. 9 art. 7aa ww. ustawy.
[5] Konieczność złożenia zgłoszenia dotyczącego dalszego korzystania z linii bezpośredniej będzie zachodziła w przypadku zmian dotyczących linii bezpośredniej już wpisanej do wykazu (art. 7aa ust. 26 czy ust. 10).
[6] Dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2019/944 z 5 czerwca 2019 r. w sprawie wspólnych zasad rynku wewnętrznego energii elektrycznej oraz  zmieniającej dyrektywę 2012/27/UE (Dz. Urz. UE L 158 z 14.6.2018, str. 125).
KOWR zaprasza na bezpłatne warsztaty dotyczące zakładania i funkcjonowania Spółdzielni Energetycznych

Warsztaty odbędą się wyłącznie w formie stacjonarnej w wybranych Ośrodkach Doradztwa Rolniczego

Wystartowała kampania społeczno-edukacyjna „Energia naprawdę”

Podczas konferencji prasowej zorganizowanej w trakcie Krynica Forum 2023, zainaugurowano kampanię „Energia naprawdę”.  Inicjatywa Polskiego Towarzystwa Elektrociepłowni Zawodowych (PTEZ) stanowi odpowiedź na falę dezinformacji, dotyczącej sektora energetycznego. Kampania, ma także zwiększyć wiedzę Polaków na temat funkcjonowania energetyki i ciepłownictwa w naszym kraju


Nie możemy pozwolić, żeby fala nieprawdziwych informacji dotyczących. funkcjonowania rynku energii, transformacji sektora, cen energii i ciepła pozostała bez naszej merytorycznej odpowiedzi – podkreśla Przemysław Kołodziejak, wiceprezes zarządu PGE Polskiej Grupy Energetycznej i przewodniczący Rady Kampanii.

PTEZ będzie reagować na fake newsy pojawiające się w przestrzeni publicznej, przekazując merytoryczne, ale podane w przystępny sposób informacje i podnosząc w ten sposób stan wiedzy odbiorców oraz ułatwiając im samodzielną weryfikację informacji, jakie trafiają do przestrzeni publicznej. - dodał wiceprezes PGE. 

Na zlecenie Polskiego Towarzystwa Elektrociepłowni Zawodowych przeprowadzone zostały dwa badania. Apostołowie Opinii zrealizowali badanie Internetu, obejmujące główne obszary tematyczne związane z branżą energetyczną, w których występują określone narracje dezinformujące. 

Przeanalizowano łącznie 2,5 mln wzmianek, 21,8 mln interakcji oraz 3,51 mld kontaktów z informacją na temat sektora energetycznego. Ponad 0,5 mln przebadanych wpisów, w jakimś stopniu powielało nieprawdę i fake newsy.

Z danych zaprezentowanych podczas briefingu prasowego w trakcie Krynica Forum 2023, wskazano, że dzienny zasięg internetowych publikacji na temat energetyki to około 14,5 mln potencjalnych kontaktów z tego typu treściami. PTEZ podkreśla, że co drugi Polak przebywający w sieci napotykał treść związaną z sektorem energetycznym. 

W pierwszej połowie 2023 r. każdego dnia co drugi Polak spotykał się w sieci z treściami dotyczącymi sektora energetycznego. Z raportu przygotowanego na zlecenie PTEZ wynika, że 500 tys. przebadanych wpisów z tego typu informacjami powielało nieprawdę i fake newsy – zaznacza Dorota Jeziorowska, dyrektor Polskiego Towarzystwa Elektrociepłowni Zawodowych.

Jednym z najczęściej powielanych wątków jest przedstawianie mapek pokazujących ceny energii elektrycznej na rynku SPOT mających obrazować rzekome obciążenie Polaków kosztami zakupu energii, chociaż mamy w Polsce jedne z najniższych cen energii dla gospodarstw domowych w odniesieniu do państw UE – dodaje Jeziorowska.


W ramach kampanii „Energia naprawdę” PTEZ będzie współpracować z inicjatywą PAP FakeHunter. Internautom udostępniony zostanie mechanizm, w którym każdy będzie mógł zgłosić fake newsa, który następnie zostanie poddany weryfikacji. Głównymi partnerami merytorycznymi inicjatywy są również Agencja Rynku Energii oraz PKEE (Polski Komitet Energii Elektrycznej).

Aktualny stan wiedzy Polek i Polaków na temat sektora energetycznego zdiagnozowano natomiast w badaniu społecznym, przeprowadzonym przez ARC Rynek i Opinia. 

Jak wynika z badania ARC Rynek i Opinia jedynie 1/4 Polaków potrafi odpowiedzieć na pytanie czym jest pakiet Fit for 55. Osoby, które wiedzą czym ten pakiet jest, najczęściej kojarzą go z ograniczeniem emisji gazów cieplarnianych lub z zamianą paliw kopalnych na odnawialne źródła energii. 1/4 badanych nie wie, jakie są główne źródła energii w Polsce. 34% respondentów nie jest w stanie określić, ile energii elektrycznej zużywa rocznie średnio gospodarstwo domowe.

Dezinformacja zakorzeniła się we współczesnym środowisku informacyjnym na dobre. Sytuacja ta jest skrzętnie wykorzystywana przez państwa nieprzyjazne lub wrogie ośrodki wpływu – z pomocą fałszywych kont oraz mechanizmów automatyzacji publikowania treści (tzw. botów). Dlatego konieczne jest działanie i edukacja na temat funkcjonowania i transformacji sektora energetycznego – podkreśla Jeziorowska. 

W trakcie kampanii PTEZ będzie weryfikować informacje i wskazywać: manipulacje, niedopowiedzenia, uproszczenia czy fake newsy. Repozytorium merytorycznej wiedzy stanowi strona internetowa www.energianaprawde.pl

20 września w Warszawie, w Centrum Prasowym PAP przy ul. Brackiej PTEZ przedstawi szczegółowe wyniki badań ARC Rynek i Opinia oraz badania Internetu Apostołów Opinii oraz więcej szczegółów dotyczących kampanii „Energia naprawdę”.

W 2024r. stawka opłaty mocowej dla gospodarstw domowych wyniesie 2,66-14,9 zł netto

W styczniu 2021 roku na rachunkach za prąd, w części pobieranej przez dystrybutorów, pojawiła się nowa pozycja – tzw. opłata mocowa. Wynika ona z przyjętej w 2017 roku ustawy o rynku mocy], która wprowadziła mechanizm wynagradzania wytwórców energii za gotowość dostarczania energii do sieci. Głównym uzasadnieniem wdrożenia nowych przepisów była potrzeba zapewnienia stabilności i bezpieczeństwa dostaw energii elektrycznej


Opłatę można zatem nazwać opłatą za utrzymanie bezpieczeństwa energetycznego. Do końca września każdego roku Prezes URE publikuje jej wysokość, bazując na przepisach ustawy o rynku mocy oraz na rozporządzeniu Ministra Klimatu i Środowiska.

Od 2,66 zł do 14,9 zł netto miesięcznie wyniesie w 2024 r. stawka opłaty mocowej dla odbiorców ryczałtowych w zależności od zużycia. Dla pozostałych uzależniona będzie od ilości energii elektrycznej pobranej z sieci w wybranych godzinach w ciągu doby (w dni robocze od 7:00 do 21:59) i wyniesie 0,1267 zł/kWh zł za kWh - podał w komunikacie URE.

W tym roku stawka opłaty mocowej wynosi odpowiednio od 2,38 do 13,35 zł netto miesięcznie dla odbiorców ryczałtowych, a dla pozostałych 0,1024 zł za kWh.

Opłatą zryczałtowaną objęci są wszyscy odbiorcy z grupy taryfowej G (w tym gospodarstwa domowe) oraz odbiorcy energii z grupy taryfowej C1, o mocy zamówionej do 16 kW.

Wysokość opłaty dla odbiorców innych niż ryczałtowi jest uzależniona od ilości energii zużytej przez nich w wybranych godzinach doby oraz indywidualnej krzywej poboru, czyli różnicy pomiędzy zużyciem energii w godzinach szczytowego zapotrzebowania, a zużyciem w pozostałych godzinach doby.

Ustawa wyróżnia cztery grupy odbiorców: grupę, dla której wielkość różnicy między ilością energii zużytą w dni robocze w wybranych godzinach doby i poza tymi godzinami wynosi mniej niż 5 proc., grupę, dla której ta różnica wynosi nie mniej niż 5 proc. i mniej niż 10 proc., kolejną, gdzie różnica wynosi nie mniej niż 10 proc. i mniej niż 15 proc. oraz grupę czwartą, gdzie wielkość różnicy wynosi nie mniej niż 15 proc.

Poniżej stawki opłaty mocowej w latach 2021-2024 dla odbiorców ryczałtowych w zależności od zużycia (w zł/miesiąc; wartość netto).



URE poinformował, że do końca 2027 r. będzie obowiązywał podział na odbiorców ryczałtowych, dla których wysokość opłaty mocowej jest uzależniona od rocznego poboru energii elektrycznej oraz pozostałych, dla których będzie ona uzależniona od poboru energii w godzinach ogłoszonych przez Prezesa URE jako godziny szczytowego zapotrzebowania.

Natomiast od 1 stycznia 2028 r nie będzie już stawek ryczałtowych, a dla wszystkich odbiorców energii, włącznie z gospodarstwami domowymi, opłata mocowa będzie zależna od profilu zużycia (im stabilniejszy profil, tym niższa opłata).

Koszt rynku mocy w 2023 roku wyniósł ok. 5,3 mld zł. Wysokość obowiązków mocowych zakontraktowanych w aukcjach na 2024 rok wynosi ok. 6,1 mld zł.
W północnej Polsce powstać ma 6 specjalnych stref energetycznych

Wkrótce na obszarze północnej Polski wyznaczonych zostanie sześć specjalnych stref energetycznych. Inwestorzy budujący w nich swoje zakłady przemysłowe będą mogli liczyć na niższe rachunki za energię elektryczną. Lokalizacja dużych odbiorców energii elektrycznej w pobliżu miejsc jej wytwarzania pozwoli również na oszczędności przy budowie sieci elektroenergetycznych


Strefy powstaną w rejonach kraju, w których istnieją lub są planowane nowe duże źródła wytwórcze, w tym lądowe farmy wiatrowe lub fotowoltaiczne, morskie farmy wiatrowe oraz elektrownia jądrowa. Inwestor, który zbuduje swój zakład przemysłowy w takiej strefie, będzie mógł liczyć na obniżenie opłaty jakościowej oraz opłaty sieciowej zmiennej, dzięki czemu jego rachunki za energię elektryczną będą mniejsze niż poza strefą energetyczną. Wyznaczone lokalizacje nie tylko zapewniają dostęp do sieci elektroenergetycznej najwyższych napięć i 110 kV, lecz także będą dobrze skomunikowane drogowo i kolejowo.

W części lokalizacji inwestorzy mogą także uzyskać przyłączenie do sieci Gaz-Systemu.

Dzięki specjalnym strefom energetycznym inwestorzy zyskają istotny bodziec do lokalizacji inwestycji w miejscach najbardziej korzystnych z punktu widzenia systemu elektroenergetycznego. W zamian będą mogli liczyć na obniżenie rachunków na energię elektryczną. To rozwiązanie wychodzi naprzeciw oczekiwaniom przedstawicieli przemysłu – mówi Anna Łukaszewska-Trzeciakowska, Pełnomocnik Rządu ds. Strategicznej Infrastruktury Energetycznej. 

Powstanie dużych odbiorców energii elektrycznej w pobliżu miejsc, w których jest ona wytwarzana w połączeniu z budową magazynów energii poprawi efektywność wykorzystania infrastruktury przesyłowej oraz zmniejszy potrzeby w zakresie inwestycji w sieć. Nasze działania koordynujemy z operatorami systemów dystrybucyjnych, których zadaniem będzie weryfikacja planów inwestycyjnych pod kątem dostosowania ich do projektowanych stref – mówi Włodzimierz Mucha, wiceprezes Polskich Sieci Elektroenergetycznych odpowiedzialny za obszar inwestycji.

Część inwestorów poszukuje lokalizacji, w których będą mieli dostęp zarówno do energii elektrycznej, jak i gazu. Aby odpowiedzieć na te oczekiwania, część stref zostanie wyznaczona w miejscach, w których sieć gazowa umożliwia przyłączenie dużych odbiorców – dodaje Paweł Pikus, wiceprezes Gaz-Systemu.

Wstępna lokalizacja specjalnych stref energetycznych to okolice Słupska, Suwałk, Ostaszewa (dwie strefy, w pobliżu Torunia), Szubina (w pobliżu Bydgoszczy) oraz Olsztyna. Strefy będą przeznaczone dla dużych odbiorców energii elektrycznej o rocznym zużyciu powyżej 100 GWh i planujących budowę magazynów energii.

Odpowiednie zmiany w prawie są już procedowane, jeszcze w tym roku odbędą się konsultacje. Intencją rządu jest to, aby specjalne strefy energetyczne powstały na początku przyszłego roku.

Podsumowanie działalności TGE w sierpniu 2023 r.

Obroty na rynku spot energii elektrycznej osiągnęły drugi najwyższy poziom w historii TGE. Wyniosły one w sierpniu 5 700 138 MWh, a więc mniej jedynie względem stycznia bieżącego roku (6 180 676 MWh).



Energia elektryczna




Wolumen obrotu energią elektryczną na TGE wyniósł w sierpniu 2023 r. 12 639 669 MWh, co oznacza wzrost o 7,7 proc. w stosunku do sierpnia 2022 r. Obroty na rynku spot energii elektrycznej osiągnęły drugi najwyższy poziom w historii TGE. Wyniosły one w sierpniu 5 700 138 MWh, a więc mniej jedynie względem stycznia bieżącego roku (6 180 676 MWh). 

Rekordowe dzienne obroty miały miejsce na RDN dla dnia dostawy 31 sierpnia (351 858,3 MWh), a na RDB dla dnia dostawy 9 sierpnia (103 874,4 MWh). Średnia ważona wolumenem obrotu cena na RDN ukształtowała się w sierpniu br. na poziomie 517,07 zł/MWh i jest to spadek o 34,39 zł/MWh w porównaniu do poprzedniego miesiąca. Na RTPE średnia ważona cena kontraktu rocznego z dostawą pasmową w roku 2024 (BASE_Y-24) wyniosła w sierpniu 2023 r. 634,30 zł/MWh, co stanowi spadek o 21,36 zł/MWh względem analogicznej ceny tego kontraktu w lipcu br.


Gaz ziemny



Na rynku gazu ziemnego zawarto w sierpniu 2023 r. transakcje o wolumenie 7 671 861 MWh, co stanowi spadek r/r o 2,0 proc. Średnia ważona wolumenem obrotu cena na RDNiBg ukształtowała się na poziomie 175,89 zł/MWh  i jest o 25,77 zł/MWh wyższa względem miesiąca poprzedniego.

Z kolei na RTPG średnia ważona cena kontraktu z dostawą w roku 2024 (GAS_BASE_Y-24) wyniosła w sierpniu br. 260,79 zł/MWh, czyli o 10,19 zł/MWh więcej względem analogicznej ceny tego kontraktu w lipcu br.


Prawa majątkowe




Wolumen obrotu prawami majątkowymi dla energii elektrycznej wytworzonej w OZE ukształtował się w sierpniu 2023 r. na poziomie 1 105 142 MWh, co stanowi spadek r/r o 45,1 proc. Średnia ważona wolumenem obrotu cena na sesjach RPM wyniosła dla instrumentu PMOZE_A 130,09 zł/MWh i jest to spadek o 38,28 zł/MWh względem lipca 2023 r.

Obroty prawami majątkowymi dla efektywności energetycznej zmalały w sierpniu 2023 r. o 6,7 proc. r/r, do poziomu 5 866 toe. Średnia ważona cena sesyjna instrumentu PMEF_F wyniosła 2 050,36 zł/toe, co oznacza spadek względem lipca br. o 43,57 zł/toe.


Gwarancje pochodzenia


Obroty gwarancjami pochodzenia dla energii elektrycznej wytworzonej w OZE wyniosły w sierpniu 2023 r. 4 270 842 MWh, co oznacza wzrost o 106,0 proc. r/r. Średnia ważona cena gwarancji dla energii elektrycznej wytworzonej w OZE ukształtowała się na poziomie 17,03 zł/MWh i stanowi to wzrost o 4,58 zł/MWh w stosunku do poprzedniego miesiąca.


Towary rolno-spożywcze



W sierpniu 2023 r. na Giełdowym Rynku Rolnym nie zawarto żadnej transakcji.

Towarowa Giełda Energii
Wchodzi w życie nowelizacja Prawa energetycznego. Co nowe przepisy oznaczają dla rynku i regulatora?

Ustawa wprowadza szereg prorynkowych i prokonsumenckich rozwiązań, dzięki którym polski rynek energii będzie bardziej konkurencyjny i otwarty na zmiany, jakim podlega energetyka w dobie transformacji


7 września wchodzi w życie ustawa z dnia 28 lipca 2023 r. o zmianie ustawy Prawo energetyczne oraz niektórych innych ustaw[1], która implementuje do polskiego porządku prawnego szereg aktów prawa europejskiego z obszaru energetyki, w tym tzw. dyrektywę rynkową[2]. Zmieni się także ustawa o odnawialnych źródłach energii. Większość przepisów wchodzi w życie dzisiaj, jednak szereg regulacji dotyczących poszerzenia kompetencji Prezesa URE lub związanych z koniecznością funkcjonowania Centralnego Systemu Informacji o Rynku Energii (CSIRE), zacznie obowiązywać w terminach późniejszych.


Linia bezpośrednia łączy odbiorców energii ze źródłem wytwórczym

Linia bezpośrednia pozwala na łączenie wytwórców energii elektrycznej oraz jej konsumentów z pominięciem sieci dystrybucyjnej. Dzięki takiemu rozwiązaniu możliwe będzie szersze wykorzystanie odnawialnych źródeł energii przez odbiorców przemysłowych, co z kolei, poprzez obniżenie kosztów energii, powinno pozytywnie wpłynąć na ich konkurencyjność.

To rozwiązanie będzie sprzyjało powstawaniu lokalnych źródeł energii i stanowi odpowiedź na oczekiwania dużych odbiorców przemysłowych, dla których ważna jest możliwość  produkcji energii odnawialnej w bezpośrednim sąsiedztwie zakładu przemysłowego i konsumpcji  tej energii  przez tego odbiorcę. To przekłada się na obniżenie śladu węglowego – linia bezpośrednia będzie sprzyjać dekarbonizacji gospodarki i odpowiadać na oczekiwania dużego biznesu. Dzięki temu rozwiązaniu instalacja OZE, będąca w bezpośredniej lokalizacji przy zakładzie danej firmy, może bezpośrednio przesyłać energię bez konieczności przyłączenia do krajowej sieci elektroenergetycznej. Potrzeby energetyczne będą więc zaspokajane na miejscu - zwraca uwagę Rafał Gawin, Prezes URE.

Dotychczas linia bezpośrednia była rozwiązaniem jedynie dla odbiorców energii trwale odłączonych od Krajowego Systemu Energetycznego (KSE). W praktyce uniemożliwiało to więc skorzystanie z takiego rozwiązania. Od 7 września linia bezpośrednia[3] będzie rozwiązaniem dostępnym również dla tych, którzy do KSE są i będą nadal przyłączeni.

Zgodnie z nowymi przepisami uruchomienie linii bezpośredniej będzie możliwe bez konieczności uzyskania w tym celu zgody Prezesa URE. Wymagany będzie jedynie  wpis do wykazu takich linii. Regulator dokona wpisu na podstawie zgłoszenia podmiotu ubiegającego się o budowę linii bezpośredniej. Zgłoszenie musi zawierać informacje dotyczące parametrów linii, a także ekspertyzę wpływu tej linii lub urządzeń, instalacji lub sieci do niej przyłączonych na system elektroenergetyczny, co jest podyktowane koniecznością zapewnienia bezpieczeństwa pracy Krajowego Systemu Elektroenergetycznego.

Podmioty korzystające z linii bezpośrednich będą obciążane tzw. opłatą solidarnościową, pokrywającą koszty stałe niepokryte innymi składnikami taryfy, opłatą jakościową oraz opłatą mocową.


Internetowa porównywarka ofert

Nowelizacja ustawy przewiduje powstanie elektronicznej porównywarki ofert sprzedawców energii elektrycznej dla odbiorców w gospodarstwach domowych i mikroprzedsiębiorców[4]. Dzięki temu odbiorcy w jednym miejscu, online, będą mogli nieodpłatnie porównać wszystkie dostępne na rynku oferty sprzedaży energii elektrycznej oraz przeanalizować ich wady i zalety.

Kluczowe przy podejmowaniu decyzji o zmianie sprzedawcy jest to, co zawierają i czym różnią się od siebie oferty poszczególnych sprzedawców. Porównywarka prowadzona przez niezależnego regulatora rynku zapewni wszystkim odbiorcom energii elektrycznej łatwy dostęp do kompleksowych i czytelnych informacji – mówi Rafał Gawin.

Aby publikowane w porównywarce oferty sprzedawców energii były aktualne i odzwierciedlały faktyczny zakres świadczonych usług, ustawodawca zobowiązał sprzedawców do przesyłania informacji o zmianach w ich ofertach w ciągu siedmiu dni od ich wprowadzenia[5], a za uchylanie się od tego obowiązku sprzedawcom energii elektrycznej będą grozić kary[6].


Obywatelska społeczność energetyczna (OSE) – sposób na obniżenie kosztów energii

Zgodnie z nowymi przepisami, od sierpnia 2024 r. w całej Polsce będą mogły funkcjonować obywatelskie społeczności energetyczne (OSE). To podmioty posiadające zdolność prawną, których działalność opiera się na dobrowolnym i otwartym uczestnictwie i w których uprawnienia decyzyjne i kontrolne przysługują członkom, udziałowcom lub wspólnikom będącym wyłącznie osobami fizycznymi, jednostkami samorządu terytorialnego, mikroprzedsiębiorcami lub małymi przedsiębiorcami. Głównym celem OSE ma być zapewnienie korzyści środowiskowych, gospodarczych lub społecznych dla ich członków, udziałowców, wspólników lub obszarów, na których Społeczność będzie prowadziła działalność.

Ustawa reguluje prawa i obowiązki takich podmiotów. Przedmiotem działalności OSE może być wytwarzanie, dystrybucja, sprzedaż, zużywanie, agregacja lub magazynowanie energii, a także świadczenie usług w zakresie efektywności energetycznej, ładowania pojazdów elektrycznych lub świadczenie innych usług energetycznych swoim członkom lub udziałowcom. Jednocześnie odbiorca przystępujący do OSE zachowuje pełnię praw konsumenckich.

Stworzenie ram prawnych działania obywatelskich społeczności energetycznych ma na celu umożliwienie odbiorcom końcowym energii elektrycznej bezpośredniego udziału w wytwarzaniu i dzieleniu się energią elektryczną z innymi odbiorcami. Celem wprowadzenia tego rozwiązania jest zapewnienie członkom społeczności przystępnej cenowo energii elektrycznej oraz zwiększenie efektywności energetycznej na poziomie gospodarstw domowych, dzięki zmniejszeniu zużycia energii elektrycznej i obniżeniu ceny jej dostaw.

Rozpoczęcie działalności przez OSE wymaga wpisu do wykazu, który prowadzi Prezes URE.


Co można zyskać, a na co należy uważać w umowach z cenami dynamicznymi

Również od sierpnia 2024 r. odbiorcy będą mieli prawo do zawierania umów z cenami dynamicznymi energii elektrycznej z każdym sprzedawcą, który obsługuje ponad 200 tys. odbiorców. Cena energii w takiej umowie będzie odzwierciedlała wahania cen na rynkach energii elektrycznej, w szczególności na rynkach dnia następnego i dnia bieżącego.

Skorzystać z takiej oferty będzie mógł tylko odbiorca posiadający zainstalowany licznik zdalnego odczytu. Dlatego wejście w życie ceny dynamicznej jest ściśle powiązane z momentem zainstalowania takich liczników, uruchomienia systemów zdalnego odczytu oraz Centralnego Systemu Informacji Rynku Energii. Utworzenie tych systemów stworzy możliwości porównania cen i szybkiego reagowania na zmieniające się okoliczności.

Należy pamiętać, że jedną z cech charakterystycznych umów z ceną dynamiczną jest zmienność i wahania cen. Dlatego też sprzedawcy energii stosujący umowy z ceną dynamiczną zostali zobowiązani do informowania odbiorców, w sposób przejrzysty i zrozumiały, o kosztach i korzyściach, a także o ryzykach związanych z takimi umowami.

W celu zapewnienia tej przejrzystości na Regulatora został nałożony obowiązek monitorowania sytuacji na rynku energii elektrycznej związanej z cenami dynamicznymi. Prezes URE corocznie będzie też publikował raport dotyczący segmentu rynku, w którym stosowane są ceny dynamiczne.

Taryfa dynamiczna przenosi sygnały cenowe bezpośrednio na odbiorców i daje im szansę na nie odpowiedzieć. Jeśli pojawia się nadwyżka energii w systemie i nie ma chętnych do jej zakupu, to intuicja podpowiada, że towar powinien być tańszy. Wprowadzenie taryf dynamicznych to z jednej strony szansa na tańszy prąd, gdy pojawi się nadwyżka energii w systemie, ale też ryzyko wysokiej ceny, gdy energii jest mniej. Taryfa dynamiczna daje szansę na oszczędność kosztów, ale pod warunkiem, że będziemy umieli z niej korzystać: rozumiemy, jak działa rynek, od czego zależą ceny energii, jak się kształtują w poszczególnych godzinach i mamy możliwość oraz umiejętność zarządzania swoim zużyciem - zaznacza Rafał Gawin.


Zmiana sprzedawcy w 24 godziny

Nowym rozwiązaniem służącym odbiorcom indywidualnym będzie możliwość zmiany sprzedawcy energii elektrycznej w czasie nie przekraczającym 24 godzin. Z chwilą uruchomienia CSIRE nowy sprzedawca będzie przesyłał do OIRE (operatora informacji rynku energii) powiadomienie o zawarciu z odbiorcą umowy sprzedaży energii elektrycznej lub umowy kompleksowej, a w systemie następować będzie automatyczna weryfikacja – dzięki temu cały „techniczny” proces zajmie nie więcej niż 24h. Taka możliwość pojawi się od lipca 2025 r. 


Nowy model sprzedaży rezerwowej energii elektrycznej

Od czasu uruchomienia CSIRE wprowadzone zostaną nowe zasady sprzedaży rezerwowej dla odbiorców energii elektrycznej, które będą uwzględniały zautomatyzowany obieg informacji o rynku energii między użytkownikami centralnego systemu. Dzięki temu procedura uruchamiania sprzedaży rezerwowej zostanie uproszczona, przy jednoczesnym zwiększeniu poziomu ochrony i bezpieczeństwa odbiorców.

Umowa sprzedaży rezerwowej energii elektrycznej będzie obowiązywała na czas nieokreślony i co ważne, zostanie rozwiązana z chwilą zawarcia przez odbiorcę umowy z nowym sprzedawcą energii. Jednocześnie cena energii elektrycznej sprzedawanej w ramach sprzedaży rezerwowej będzie wyższa[7] od tej na rynku konkurencyjnym, co ma zmobilizować odbiorcę końcowego do jak najszybszego dokonania wyboru nowego sprzedawcy.


Dla odbiorców w gospodarstwach domowych tylko umowy kompleksowe

Nowelizacja wprowadza obowiązek zawierania od lutego 2024 r. wyłącznie umów kompleksowych z odbiorcami paliw gazowych lub energii elektrycznej w gospodarstwach domowych. Wcześniej istniała możliwość zawierania odrębnie umowy sprzedaży i umowy o świadczenie usług dystrybucji paliw gazowych lub energii elektrycznej albo umów kompleksowych.


Piaskownice regulacyjne: Prezes URE może zawiesić stosowanie określonych przepisów czasowo wobec konkretnych podmiotów

Piaskownice regulacyjne są rozwiązaniem stosowanym na szeroką skalę w innych europejskich krajach (m.in. we Francji, Niemczech, Holandii, Wielkiej Brytanii). Celem jest promowanie nowych rozwiązań na rynkach energetycznych i sprawdzanie ich skuteczności, dzięki czasowemu wyłączeniu bądź ograniczeniu stosowania wymogów prawnych i regulacyjnych, w ramach których określone podmioty mogą je zastąpić regulacjami poddanymi testowaniu.

Wprowadzenie takiej regulacji do polskiego porządku prawnego ma przyspieszyć proces wdrożenia nowoczesnych technologii i innowacji oraz wesprzeć proces transformacji energetycznej.

Piaskownice regulacyjne tworzą bezpieczną przestrzeń prawną do testowania i wdrażania nowych technologii, usług, produktów, modeli współpracy użytkowników systemu lub rozwiązań technologicznych. Dzięki działaniom podmiotów prowadzących projekty rozwojowe dla energetyki, regulator będzie mógł z bliska obserwować wdrażanie nowoczesnych technologii w branży, a w konsekwencji wspierać precyzyjne dostosowanie regulacji do funkcjonowania innowacyjnych pomysłów już poza bezpieczną przestrzenią piaskownicy – podkreśla szef URE.

Kluczowa jest tutaj możliwość sprawdzenia nowych technologii i modeli biznesowych, które w codziennych warunkach, bez zastosowania odpowiednich odstępstw, nie mogłyby być testowane. Za sprawą testów danej innowacji w bezpiecznym środowisku, regulator może też szybciej i skuteczniej przewidywać konieczność wprowadzenia zmian w prawie, dostosowanych do przyszłościowego rozwoju sektora.


Regulator będzie wytyczał kierunki rozwoju sieci oraz realizacji priorytetowych inwestycji

Aby zwiększyć skuteczność realizacji celów ważnych z punktu widzenia polityki państwa i regulatora, ustawodawca poszerzył kompetencje Prezesa URE przyznając mu prerogatywę do opracowywania wytycznych co do kierunku rozwoju sieci i realizacji inwestycji priorytetowych, które mają zostać uwzględnione w planach rozwoju sieci tak, aby na poziomie krajowym zapewniony był ich spójny, systematyczny i skoordynowany rozwój. Wytyczne regulator będzie publikował w Biuletynie Informacji Publicznej.

Co ważne, realizacja wytycznych Prezesa URE w obszarze inwestycji priorytetowych ma charakter fakultatywny i jest połączona z systemem wynagradzania, którego celem jest zachęcenie przedsiębiorstw do ich realizacji. Prezes URE zyskał też uprawnienie do kontrolowania wykonania planów rozwoju w zakresie kierunku rozwoju sieci i realizacji inwestycji priorytetowych.


Rękojmia prawidłowego wykonywania działalności koncesjonowanej nową przesłanką do udzielenia koncesji. Możliwość zmiany koncesji z urzędu.

Ustawodawca, na wniosek Regulatora, wprowadził dodatkową przesłankę udzielenia, zmiany lub cofnięcia koncesji, którą będzie rękojmia prawidłowego wykonywania działalności objętej koncesją. Prezes URE będzie mógł teraz odmówić udzielenia koncesji wnioskodawcy, który nie daje rękojmi prawidłowego wykonywania działalności objętej koncesją. Podobnie regulator będzie mógł cofnąć koncesję albo zmienić jej zakres w przypadku stwierdzenia, że koncesjonariusz nie daje rękojmi prawidłowego wykonywania działalności koncesjonowanej.

Zmiany te wynikają z potrzeby przyznania Prezesowi URE możliwości oceny całokształtu okoliczności faktycznych i prawnych wnioskodawcy, tak aby koncesje były udzielane wyłącznie przedsiębiorstwom, które rzeczywiście dają rękojmię prawidłowego wykonywania działalności nimi objętej. W ten sposób zwiększony został zakres okoliczności objętych kontrolą Prezesa URE, co pozwoli na nieudzielenie lub cofnięcie koncesji wobec podmiotów, co do których istnieją uzasadnione okoliczności, że nie będą prawidłowo wykonywać działalności gospodarczej. Pozwoli to Prezesowi URE na szybsze reagowanie na skargi odbiorców dotyczące działań naruszających ich prawa, takich jak np. celowe wprowadzanie odbiorców w błąd.

Nowelizacja przyznaje też Prezesowi URE uprawnienie do zmiany koncesji z urzędu (nie tylko na wniosek koncesjonariusza). Regulator będzie teraz mógł zmienić warunki wydanej koncesji, w szczególności w przypadku konieczności ich dostosowania do obowiązującego stanu prawnego lub w celu zapobieżenia praktykom godzącym w interesy odbiorców lub zagrażającym rozwojowi konkurencji.

Zwiększy się zatem zakres ochrony rynku i odbiorców, zwłaszcza w gospodarstwach domowych.


Przedsiębiorcy nie będą mogli odmówić odbiorcom mediacji przed Koordynatorem ds. negocjacji

Nowelizacja rozszerzyła katalog umów[8] i podmiotów[9], w stosunku do których istnieje możliwość przeprowadzenia postępowania w sprawie pozasądowego rozwiązywania sporów. Jednak najbardziej istotną zmianą jest wprowadzenie obowiązkowego udziału przedsiębiorców w postępowaniach mediacyjnych przed Koordynatorem wobec odbiorców w gospodarstwach domowych i odbiorców aktywnych będących konsumentami. Dotychczas udział w postępowaniu przedsądowym był dobrowolny dla obu stron, co oznaczało, że często przedsiębiorstwa energetyczne odmawiały mediacji. Teraz, w przypadku braku udziału przedsiębiorstwa w postępowaniu przed Koordynatorem, Prezes URE może nałożyć na odmawiające współpracy przedsiębiorstwo karę w wysokości od 500 do 2000 zł.



Najważniejsze rozwiązania wprowadzone nowelizacją:

Ø agregacja  - działalność polegająca na łączeniu wielkości mocy lub energii elektrycznej oferowanej przez odbiorców, wytwórców energii elektrycznej lub posiadaczy magazynów energii elektrycznej, z uwzględnieniem zdolności technicznych sieci, do której są przyłączeni, w celu sprzedaży energii elektrycznej, świadczenia usług systemowych lub usług elastyczności na rynkach energii elektrycznej,

Ø usługi elastyczności - usługi świadczone na rzecz operatora systemu dystrybucyjnego elektroenergetycznego przez agregatora lub przez użytkowników systemu będących odbiorcami aktywnymi, wytwórcami, posiadaczami magazynów energii elektrycznej, których sieci, instalacje lub urządzenia są przyłączone do sieci dystrybucyjnej elektroenergetycznej, z wyłączeniem koordynowanej sieci 110 kV, w celu zapewnienia bezpieczeństwa i zwiększenia efektywności rozwoju systemu dystrybucyjnego, w tym zarządzania ograniczeniami sieciowymi w sieci dystrybucyjnej elektroenergetycznej, z wyłączeniem koordynowanej sieci 110 kV,

Ø odbiorca aktywny – tj. odbiorca końcowy działający indywidualnie albo w grupie, który:

a)      zużywa wytworzoną we własnym zakresie energię elektryczną, lub

b)      magazynuje wytworzoną we własnym zakresie energię elektryczną, lub

c)       sprzedaje wytworzoną we własnym zakresie energię elektryczną, lub

d)      realizuje przedsięwzięcia służące poprawie efektywności energetycznej w rozumieniu ustawy o efektywności energetycznej, lub

e)      świadczy usługi systemowe, lub

f)       świadczy usługi elastyczności

pod warunkiem, że działalności, o których mowa w lit. b–f, nie stanowią przedmiotu podstawowej działalności gospodarczej tego odbiorcy,

Ø partnerski handel energią z odnawialnych źródeł energii (peer-to-peer, P2P) – jest nową formułą sprzedaży energii wytworzonej przez prosumenta lub prosumenta zbiorowego. Wytwórcy energii elektrycznej w instalacjach prosumenckich będą mogli sprzedać nadwyżki wytworzonej energii elektrycznej użytkownikom systemu bezpośrednio lub za pośrednictwem strony trzeciej, tj. agregatora. Umowy w ramach partnerskiego handlu energią z OZE zawiera się, rozlicza i rozwiązuje z wykorzystaniem platformy partnerskiego handlu energią z OZE, przez którą rozumie się internetową platformę handlową umożliwiającą zautomatyzowane wykonanie transakcji i płatności bezpośrednio między stronami tych umów albo za pośrednictwem strony trzeciej (agregatora).

Celem wprowadzenia takiego rozwiązania jest pozostawienie uczestnikom handlu P2P możliwie jak największego marginesu swobody odnośnie podjęcia decyzji co do zamiaru uczestniczenia w tej formie handlu energią, wyboru sposobu organizacji P2P, czy wreszcie wyboru dostawcy elektronicznej platformy umożliwiającej prowadzenie handlu. W opinii projektodawcy takie podejście pozwoli na zebranie niezbędnych doświadczeń w stosunkowo ograniczonym, lokalnym „środowisku” uczestników rynku P2P, co na  etapie kolejnych zmian legislacyjnych może skutkować rozszerzeniem zakresu stosowania handlu P2P i dostosowaniem do tego odpowiednich instrumentów regulacyjnych.



Nowelizacja nakłada też na Prezesa URE szereg nowych obowiązków z zakresu monitorowania sytuacji na rynku energii elektrycznej. Regulator będzie monitorować m.in.:

·      poziom i skuteczność otwarcia rynku i konkurencji na poziomie hurtowym i detalicznym, w tym na giełdach energii elektrycznej,

·      ceny dla odbiorców energii elektrycznej w gospodarstwie domowym, w tym przedpłatowe formy rozliczeń realizowane za pomocą liczników zdalnego odczytu,

·      zawieranie i stosowanie umów z cenami dynamicznymi energii elektrycznej, oferty sprzedawców energii elektrycznej, wpływ tych umów i ofert na ceny i stawki opłat dla odbiorców końcowych w gospodarstwach domowych, a także szacowanie ryzyk związanych z tymi umowami,

·      opłaty za usługi w zakresie utrzymania systemu elektroenergetycznego i wykonanie tych usług,

·      stosunek cen stosowanych przez sprzedawców energii elektrycznej dla odbiorców energii elektrycznej w gospodarstwach domowych do cen hurtowych energii elektrycznej,

·      kształtowanie się taryf i opłat za świadczenie usług dystrybucyjnych,

·      skargi zgłaszane przez odbiorców energii elektrycznej w gospodarstwach domowych,

·      zakłócenia lub ograniczenia konkurencji, w tym dostarczanie stosownych informacji oraz przekazywanie Prezesowi Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów wszelkich istotnych przypadków tych zakłóceń lub ograniczeń,

·      występowanie restrykcyjnych praktyk umownych, w tym klauzul wyłączności, które mogą uniemożliwiać odbiorcom jednoczesne zawieranie umów z więcej niż jednym sprzedawcą lub ograniczać ich wybór w tym zakresie.

 

Co jeszcze możemy znaleźć w nowelizacji?

1)    zmiany dotyczące funkcjonowania CSIRE (Centralnego Systemu Informacji Rynku Energii),

2)    zobowiązanie sprzedawców energii elektrycznej stosujących taryfę zatwierdzaną przez Prezesa URE do informowania odbiorcy końcowego w gospodarstwie domowym, co najmniej raz na kwartał, o możliwości zakupu przez tego odbiorcę energii elektrycznej od wybranego przez niego sprzedawcy, dostępności ofert sprzedaży energii elektrycznej w porównywarce ofert i możliwości oszczędności na konkurencyjnym rynku energii elektrycznej, w szczególności o umowach z cenami dynamicznymi energii elektrycznej,

3)    nowy obowiązek sprawozdawczy dla przedsiębiorstw zajmujących się obrotem gazem ziemnym z zagranicą. Przedsiębiorstwa te będą obowiązane przekazywać Prezesowi URE informacje o realizacji umów dotyczących sprzedaży gazu ziemnego za granicę za ostatni kwartał, w tym o cenach i ilościach sprzedanego gazu ziemnego, w terminie 30 dni od dnia zakończenia kwartału.

 

 

 

 

[1] Dz.U. 1681.

[2] Dyrektywa 2019/944 w sprawie wspólnych zasad rynku wewnętrznego energii elektrycznej ustanawia zasady dotyczące wytwarzania, dystrybucji, dostaw i magazynowania energii elektrycznej oraz ochrony konsumentów, które mają pozwolić na stworzenie w UE konkurencyjnych, przejrzystych i ukierunkowanych na potrzeby konsumenta rynków energii elektrycznej. Dyrektywa ta uchyliła obowiązującą wcześniej dyrektywę 2009/72/WE z 13 lipca 2009 r., na podstawie której wprowadzono w Polsce część prorynkowych rozwiązań w ramach tzw. trzeciego pakietu zimowego.

[3] Zgodnie z definicją linii bezpośredniej jest to linia elektroenergetyczna łącząca wydzielonego odbiorcę z wydzieloną jednostką wytwórczą lub linia elektroenergetyczna łącząca jednostkę wytwórczą z przedsiębiorstwem energetycznym wykonującym działalność gospodarczą w zakresie obrotu energią w celu bezpośredniego dostarczania energii do ich własnych obiektów, podmiotów podporządkowanych lub do odbiorców przyłączonych do sieci lub instalacji tych przedsiębiorstw.

[4] Dotyczy to mikroprzedsiębiorców, którzy rocznie zużywają poniżej 100 MWh.

[5] Art. 31g ust. 5 i 6 ustawy Prawo energetyczne.

[6] Art. 56 ust. 1 punkt 55 ww. ustawy.

[7] Przy czym nie będzie to więcej niż trzykrotność rynkowej ceny energii elektrycznej, o  której mowa w art. 23 ust. 2 pkt 18a ustawy z dnia 10 kwietnia 1997 r. – Prawo energetyczne.

[8] Postępowania będą mogły być prowadzone także w sprawie sporów wynikłych z umów agregacji oraz umów o świadczenie usług magazynowania energii.

[9] Wnioskodawcą w ramach postępowania przed Koordynatorem ds. negocjacji przy Prezesie URE będzie mógł być dodatkowo odbiorca aktywny będący konsumentem, natomiast po drugiej stronie oprócz przedsiębiorstw energetycznych dodano agregatorów oraz obywatelskie społeczności energetyczne.